مسافت شرعی، زمانی یا مکانی؟
مقاله ذیل در باره ملاک مسافت شرعی نگاشته شده و دیدگاه نگارنده ملاک زمانی است. مطالعه مقاله ذیل به غیر طلاب و پژوهشگران حوزه فقه توصیه نمیشود.
این مقاله با تقویت توضیحات رجالی (که به دلیل ضیق مجال از ورود تفصیلی خودداری شده است) میتواند الگویی برای آموزش در سطوح عالی فقه باشد؛ بدین شیوه که اساتید محترم خارج فقه مسائلی را برای طلاب مشخص کنند و طلاب به شیوه ذیل و البته کمی تفصیلیتر مسائل را به صورت اجتهادی نگاشته و در کلاس درس عرضه کنند تا مورد نقد قرار گیرد. به باور نگارنده اتخاذ این شیوه میانبری به قوه اجتهاد است.
این مقاله به زبان عربی در مجله وزین «مجلةالاستنباط (فصلیة تعنی بعلوم الفقه و الاصول و الحدیث)»، النجف الاشرف، شماره 11، سال پنجم، ربیع 1422ق/ 2021 م منتشر شده است.
************************************
مسافت شرعی، زمانی یا مکانی؟
سیدمحمدحسن جواهری
چکیده: یکی از مسائل مهم فقهی زمانی یا مکانی بودن مسافت شرعی است. در این باره مقالات متعددی به نگارش درآمده و فقهای مشهور بسیاری در دروس خارج فقه خود به آن پرداختهاند، لیکن اختلاف همچنان برجاست و گفتمان علمی در این خصوص هنوز به پایان نرسیده است. نگارنده با بررسی مقالات و مکتوبات موجود در این باره، به این نتیجه رسیده که اولاً: عمده اختلاف فتاوی به جمعبندی و تفسیر روایات باب باز میگردد و نه قواعد اصولی مورد استفاده در مسئله و ثانیاً: روایات باب آنگونه که در خور آن است، مورد تفسیر و توجه قرار نگرفتهاند و یا نگارنده در مکتوبات موجود- تا آنجا که بررسی کرده- نیافته است؛ از این رو نگارنده در این مقاله کانون توجه خود را روایات باب قرار داده است. فرضیه مورد توجه نگارنده ملاک بودن زمانی برای وسایل تندرو معمول زمان ماست که به طور حتم در یک روز بسیار بیشتر از هشت فرسخ راه میپیمایند.
واژگان کلیدی: مسافت شرعی، بیاض یوم، مسیرة یوم، هشتفرسخ
مقدمه (مفهومشناسی و موضوع مسئله)
مسئله ملاک زمانی یا مکانی بودن سفر شرعی پردامنه و بسیار تأثیرگذار است و در ابواب مختلف
بسم الله الرحمن الرحیم
