چند چالش اساسی پیش روی طب اسلامی
درهر صورت، آنچه مهم است و نباید از آن غفلت کرد- هرچند بسیار از آن غفلت شده!- چالش های اساسی پیش روی طب اسلامی است. فهرست واره این چالش ها به قرار ذیل است:
1. اهل بیت- علیهم السلام- در کنار وظیفه اصلی خود اگر کسی مراجعه می کرد، برای رفع مشکل او نسخه ای می دانند و توصیه ای می کردند و هیچ گاه علم طبابت بلند نکردند که البته دون شأن آنان است. بنابراین، توصیه ها و دستورهای پذشکی آن‌ها موردی تلقی می شود و باید شرایط مخاطب و مکان و زمان را در آن ها ملاحظه کرد.
2. چنان که گفته شد، اهل بیت - علیهم السلام- متناسب حال مخاطب، نسخه طبی ارائه می کردند و یک چالش بزرگ فراروی ما این است که شرایط مخاطب در روایات منعکس نشده است. مثلا، شخصی گرم مزاج به امام مراجعه کرده و دستوری طبی دریافت کرده است، حال آیا اگر شخصی سرد مزاج یا بلغمی هم مراجعه می کرد، حضرت همان نسخه را توصیه می کردند؟ البته این مشکل در مورد روایاتی که به طور کلی مطرح شده و مخاطب خاصی مورد نظر نیست، مطرح نمی شود.
3. نکته بعد شرایط مکانی است. مخاطبی در زمستان در نقطه ای در مثلا حجاز یا جای دیگر به امام مراجعه می کند و درخواست نسخه پزشکی دارد. امام هم به مقتضای امکانات او و امکانات آن منطقه پاسخ می فرمایند. حال اگر آن شخص در فصل تابستان در مثلا مرکز ایران آن هم با امکانات کنونی در دسترسی به انواع داروها همان سؤال را از امام بپرسد، آیا امام علیه السلام همان پاسخ را به او می دهند یا داروی مؤثرتری که در دسترس است و آن روزگار در دسترس نبوده، را پیشنهاد می کنند؟
4. اسناد روایات لازم است مورد توجه قرار گیرد. متأسفانه در دوران ما برخی با علم رجال و درایه که در شرع به آن تأکید شده، قهر کرده و دائما به آن ها بی مهری می کنند! نمونه این رفتار را در تعامل با روایات به ترتیب نزول دیده ایم که بدون بررسی اسناد روایات، حتی مبتنی بر آن‌ها استنباط فقهی هم می کنند!!! دراین جا نیز همین گرفتاری وجود دارد که امیدوارم یک شخص توانمند وارد این گود شود و تکلیف این قصه را روشن کند!
بسم الله الرحمن الرحیم
