کدام مقتل مناسب تر است؟ (1)
یکی از پرسش های شایع در همه سطوح این است که «کدام مقتل بهتر است؟»
به باور نگارنده - که البته فقط برای خود او حجت است!- بر ای عموم مردم، مقتل جامع سید الشهداء حجت الاسلام و المسلمین استاد مهدی پیشوایی بهترین مقتل است، هرچند در برخی مطالب با آرای ارائه شده در آن کتاب همراه نیستم. ولی برای خواص و عموم طلاب و مداحان دانشنامه امام حسین- علیه السلام- منتشر شده از سوی دار الحدیث را بهترین مقتل می دانم. توضیح این که:
مقتل جامع گزارشی عمل کرده است و دید موسعی دارد؛ مانند تاریخ یعقوبی ابن واضح اما دانشنامه مثل تاریخ طبری و بحار الانوار مجلسی مطالب را با چینش روایات و نصوص دنبال کرده است. این روش دانشنامه فرصت مهمی برای تحلیل و اجتهاد و فهم و درک بهتر مخاطبان بر اساس نصوص به دست می دهد . چه بسا انسان مطلبی از نصوص دریافت کند که نویسنده به آن توجه نداشته است و یا نخواسته به آن بپردازد و یا مجالی برای پرداختن به آن نبوده است. در این خصوص گفتنی های ارزشمندی وجود دارد که فعلا مجال بیان آن ها نیست. از ویژگی های مهم دانشنامه این است که نصوص را از کتب و منابع اصلی نقل کرده اند که در جلد نخست آن را توضیح داده اند ، هر چند نگاه نگارنده کمی ضیق تر است. البته در انتخاب نام بد ذوقی کرده اند؛ زیرا «دانشنامه» معمولا بر آثاری گذاشته می شود که الفبایی و مثل دائره المعارف هاست، لیکن این کتاب دقیقا یک مقتل و تاریخ سید الشهداء با سیر منطقی در ارائه حوادث تاریخی است. خوب است عنوان غلط انداز آن تغییر کند. نکته بعد این است که ترجمه این کتاب در برخی موارد که مراجعه کرده ام، خالی از آسیب نبوده است، از این رو مراجعه کنندگانی که نمی توانند از متن اصلی استفاده کنند، باید همواره ترجمه را با متن تطبیق کنند. البته این اشکال و آسیب گریبان گیر بسیاری از ترجمه هاست و چه بسا این ترجمه نسبت به برخی ترجمه ها یک سر و گردن بلندتر باشد!
نکته بعد این است که این کتاب در 14 جلد منتشر شده ولی خلاصه ای از آن در دو جلد از سوی انتشارات دار الحدیث منتشر شده است . این کتاب به صورت نرم افزار نیز ارائه شده است. سخنم را با این مطلب به پایان می برم که هرچند این کتاب را در قیاس با دیگر کتب و مقاتل مناسب تر و از جهاتی به مراتب بهتر می دانم ، بلکه از ابعادی و در ویژگی هایی اصلا قابل قیاس نمی دانم، لیکن نباید از برخی نکات و تحلیل های زیبای برخی مقاتل غافل شد . خوب است نخست به این کتاب و سپس به کتب دیگر رجوع شود. نگارنده برای آشنایی بیشتر مخاطبان خود با این کتاب، فهرست همه اجزای آن را در ذیل ارائه می کنم. مطالعه مکرر فهرست آن برای کسانی که هل منبر و مداحی هستند، بی تردید فواید مهمی دارد:
فهرست اجمالی
دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن و حديث ١
پيش گفتار... ٧
درآمد... ٢١
بخش يكم : زندگى خانوادگى امام حسين عليه السلام...١٢٧
بخش دوم : فضيلت ها و ويژگى هاى امام حسين عليه السلام...٣٩٥
دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن و حديث ٢
ادامه فصل دوم : فضيلت هاى مشترك با برادر... ٧
فصل سوم : فضيلت هاى ويژه امام حسين عليه السلام ... ٧٣
فصل چهارم : شايستگى هاى اخلاقى امام حسين عليه السلام ... ٨٩
فصل پنجم : ويژگى هاى عبادى امام حسين عليه السلام ... ١٦١
فصل ششم : برخى كرامت هاى ديده شده از امام حسين عليه السلام ... ١٦٩
بخش سوم : دلايل امامت امام حسين عليه السلام و فرزندانش...١٨٣
بخش چهارم : امام عليه السلام ، پس از پيامبر صلى الله عليه و آله ، تا شهادت پدر...٣٢٣
بخش پنجم : امام حسين عليه السلام ، پس از شهادت پدر ، تا قيام عاشورا...٤٢١
دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن و حديث ٣
ادامه بخش پنجم : امام حسين عليه السلام ، پس از شهادت پدر ، تا قيام عاشورا... ٧
بخش ششم : پيشگويى در باره شهادت امام حسين عليه السلام... ١٦٥
بخش هفتم : خروج امام حسين عليه السلام از مدينه تا ورود به كربلا... ٣٢١
دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن و حديث ٤
ادامه بخش هفتم : خروج امام حسين عليه السلام از مدينه تا ورود به كربلا... ٧
دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن و حديث ٥
ادامه فصل ششم : مخالفان رفتن امام عليه السلام به سمت عراق... ٧
فصل هفتم : از مكّه تا كربلا... ٤٧
بخش هشتم : از رسيدن امام حسين عليه السلام به كربلا ، تا شهادت...٣٤٩
دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن و حديث ٦
ادامه فصل يكم : امام عليه السلام در محاصره دشمن... ٧
فصل دوم : نگاهى به ميدان نبرد... ٧٩
فصل سوم : شهادت ياران امام حسين عليه السلام ... ١٧٥
دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن و حديث ٧
ادامه بخش هشتم : از رسيدن امام حسين عليه السلام به كربلا ، تا شهادت...٧
بخش نهم : پس از شهادت... ٢٩٣
دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن و حديث ٨
ادامه بخش نهم : پس از شهادت... ٧
دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن و حديث ٩
بخش دهم : بازتاب شهادت امام حسين عليه السلام و فرجام كسانى كه در كشتن امام عليه السلام و يارانش نقش داشتند...٧
بخش يازدهم : عزادارى و گريه براى امام حسين عليه السلام...٣٣١
دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن و حديث ١٠
ادامه بخش يازدهم : عزادارى و گريه براى امام حسين عليه السلام...٧
بخش دوازدهم : نمونه مرثيه هايى كه در سوگ امام حسين عليه السلام و يارانش سروده شده اند...١٨٥
بخش سيزدهم : زيارت امام حسين عليه السلام...٤٢٣
دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن و حديث ١١
ادامه بخش سيزدهم : زيارت امام حسين عليه السلام... ٧
دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن و حديث ١٢
ادامه بخش سيزدهم : زيارت امام حسين عليه السلام... ٧
بخش چهاردهم : مزار امام حسين عليه السلام... ٣٥٧
دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن و حديث ١٣
بخش پانزدهم : حكمت ها...٧
دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن و حديث ١٤
باب پنجم : حكمت هاى اخلاقى و عملى... ١١٣
باب ششم : حكمت هاى جامع... ٢٨٧
باب هفتم : حكمت هاى گوناگون... ٣١٩
باب هشتم : حكمت هاى منظوم... ٤٠١
باب نهم : تمثّل جُستن امام عليه السلام به اشعار شاعران... ٤٧١
باب دهم : ديوان منسوب به امام حسين عليه السلام ... ٤٧٩
فهرست تفصیلی
توجه: بخش ابتدایی فهرست که زمینه رنگی دارد، خلاصه چهارده جلد است. فهرست
دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن و حديث ١ پيش گفتار... ٧ وظيفه الهى هر امام در دوران امامت... ١٠ به نمايش گذاشتن نسخه اى از انسان كامل و قرآن ناطق... ١١ اهداف حماسه حسينى... ١٢ بزرگ ترين درس عاشورا... ١٣ عوامل استحاله فرهنگى و سياسى جامعه صدر اسلام... ١٣ نقش خواص در استحاله فرهنگى و سياسى... ١٤ ظرفيت فرهنگى تاريخ عاشورا... ١٥ ضرورت بازنگرى تاريخ عاشورا... ١٦ درآمد... ٢١ (١) دانش نامه امام حسين عليه السلام در يك نگاه... ٢٣
بخش يكم : زندگى خانوادگى سيّد الشهدا عليه السلام ...
بخش دوم : فضيلت ها و ويژگى هاى امام حسين عليه السلام ...
بخش سوم : دلايل امامت امام حسين عليه السلام و فرزندانش...
بخش چهارم : امام حسين عليه السلام پس از پيامبر صلى الله عليه و آله تا شهادت پدر...
بخش پنجم : امام حسين عليه السلام پس از شهادت پدر تا قيام عاشورا...
بخش ششم : خبر دادنِ پيشاپيش، از شهادت امام حسين عليه السلام ...
بخش هفتم : خروج امام حسين عليه السلام از مدينه تا رسيدن به كربلا...
بخش هشتم : از رسيدن امام حسين عليه السلام به كربلا تا شهادت ايشان...
بخش نهم : وقايع پس از شهادت امام حسين عليه السلام ...
بخش دهم : بازتاب شهادت امام حسين عليه السلام و فرجام كسانى كه در كشتن امام و يارانش نقش داشتند... ٣٩
بخش يازدهم : عزادارى و گريه براى امام حسين عليه السلام ...
بخش دوازدهم : نمونه مرثيه هايى كه در سوگ امام حسين عليه السلام و يارانش سروده شده اند...
بخش سيزدهم : زيارت امام حسين عليه السلام ...
بخش چهاردهم : مزار امام حسين عليه السلام ...
بخش پانزدهم : حكمت هاى رسيده از امام حسين عليه السلام ...
(٢) ويژگى هاى «دانش نامه امام حسين عليه السلام »... ٤٥ ١ . بازنگرى تاريخ زندگى امام حسين عليه السلام ... ٤٥ ٢ . استناد به منابع كهن و قابل استناد... ٤٥ ٣ . بهره گيرى از منابع شيعه و اهل سنّت... ٤٦ ٤ . جامعيت همراه با گزيده نگارى... ٤٧ ٥ . نقد مطالب نادرستِ منابع معتبر... ٤٧ ٦ . تبيين و تفسير ، در كنار گزارش... ٤٨ ٧ . بررسى تفصيلىِ مسايل مرتبط با حادثه عاشورا... ٤٨ ٨ . جمع بندى و تحليل روايات متعارض... ٤٩ ٩ . كاربردى بودنِ محتوا... ٤٩ ١٠ . تنظيم منطقى و آسان ياب... ٤٩ ١١ . فراهم ساختن نيازهاى پژوهشى فرعى... ٥٠ ١٢ . روش دانش نامه در تكريم... ٥٠ (٣) كتاب شناسى تاريخ عاشورا و عزادارى امام حسين عليه السلام ... ٥١ الف ـ منابع قابل استناد... ٥٢ ١. تَسميةُ مَن قُتلَ مع الحسين عليه السلام من وُلدِهِ و إخوَتِهِ و أهلِ بيتِهِ و شيعتِهِ... ٥٣ ٢. كتاب الطبقات الكبير... ٥٤ ٣. الإمامة و السياسة... ٥٦ ٤. أنساب الأشراف... ٥٧ ٥. الأخبار الطِّوال... ٥٨ ٦. تاريخ اليعقوبى... ٥٩ ٧. تاريخ الاُمم و الملوك (تاريخ الطبرى)... ٦٠ ٨ . الفتوح... ٦١ ٩. العِقد الفريد... ٦٣ ١٠. مَقاتل الطالبيّين... ٦٤ ١١. المعجم الكبير... ٦٥ ١٢. شرح الأخبار... ٦٦ ١٣. كامل الزيارات... ٦٧ ١٤. الأمالى ، (أمالى الصدوق)... ٦٨ ١٥. المستدرك على الصحيحين... ٦٩ ١٦. الإرشاد... ٧٠ ١٧. فضل زيارة الحسين عليه السلام ... ٧١ ١٨. مصباح المتهجّد... ٧٢ ١٩. الأمالى الخَميسيّة... ٧٣ ٢٠. روضة الواعظين و بصيرة المتّعظين... ٧٤ ٢١. إعلام الورى بِأعلام الهدى... ٧٥ ٢٢. مقتل الحسين عليه السلام ... ٧٦ ٢٣. تاريخ مدينة دمشق... ٧٧ ٢٤. الخرائج و الجرائح... ٧٨ ٢٥. مناقب آل أبى طالب... ٧٩ ٢٦. المَزار الكبير... ٨١ ٢٧. الكامل فى التاريخ... ٨٢ ٢٨. مُثير الأحزان و مُنير سُبل الأشجان... ٨٣ ٢٩. تذكرة الخواصّ من الاُمّة بذكر خصائص الأئمّة... ٨٤ ٣٠. المَلهوف على قَتلى الطُّفوف... ٨٥ ٣١. كشف الغُمّة فى معرفة الأئمّة... ٨٨ ٣٢. سِيَر أعلام النبلاء... ٨٩ ٣٣. البداية و النهاية... ٩٠ ب ـ منابع غير قابل استناد... ٩١ ١. مقتل الحسين عليه السلام المنسوب إلى أبى مِخنَف... ٩٥ ٢. نور العين فى مشهد الحسين عليه السلام ... ٩٧ ٣ . روضة الشهدا... ٩٨ ٤ . المنتخب فى جمع المَراثى و الخُطب... ١٠٠ ٥ . مُحْرِق القلوب... ١٠٠ ٦ . إكسير العبادات فى أسرار الشهادات (أسرار الشهادة)... ١٠١ ٧ . ناسخ التواريخ... ١٠٣ ٨ . عنوان الكلام... ١٠٤ ٩ . تذكرة الشهداء... ١٠٥ ١٠ . مَعالى السِّبطَين... ١٠٦ ج ـ منابع معاصر... ١٠٦ د ـ منابع مفقود... ١٠٨ نگارش قرن اوّل... ١٠٨ نگارش هاى قرن دوم... ١٠٩ نگارش هاى قرن سوم... ١١٠ نگارش هاى قرن چهارم... ١١٢ نگارش هاى قرن پنجم... ١١٤ نگارش هاى قرن ششم... ١١٥ نگارش قرن هفتم... ١١٥ نگارش هاى قرن هشتم... ١١٥ نگارش هاى قرن دهم... ١١٦ (٤) مراحل تحقيق و تدوين دانش نامه امام حسين عليه السلام ... ١١٧ ١. جمع آورى ابتدايى... ١١٧ ٢. تنظيم... ١١٧ ٣. نقد... ١١٨ ٤. مصدريابى (تخريج) و انتخاب متون... ١١٨ ٥ . نگارش «درآمد»ها و «تحليل»هاى مورد نياز... ١١٩ ٦. تدوين نهايى... ١١٩ الف ـ انتخاب و چينش متون... ١١٩ ب ـ تنظيم پاورقى ها... ١٢٣ بخش يكم : زندگى خانوادگى امام حسين عليه السلام...١٢٧ بخش دوم : فضيلت ها و ويژگى هاى امام حسين عليه السلام...٣٩٥ درآمد... ٣٩٧ ١ . معيار انتخاب متون در اين بخش... ٣٩٧ ٢ . مهم ترين كمالات مشترك امامان عليهم السلام ... ٣٩٧ ٣ . برجسته ترين ويژگى هاى امام حسين عليه السلام ... ٣٩٨ يك. پدر امامان است... ٣٩٨ دو . سَرور شهيدان است... ٣٩٨ سه . تربتش بركاتى دارد... ٣٩٩ چهار . زيارتش بركاتى دارد... ٣٩٩ فصل يكم : فضيلت هاى مشترك ميان امام حسين و اهل بيت عليهم السلام ... ٤٠١ ١ / ١ پاكى معنوى... ٤٠١ ١ / ٢ استوارى در دانش... ٤٠٥ ١ / ٣ مرجعيت علمى... ٤٠٧ ١ / ٤ وجوب دوستى... ٤٠٩ ١ / ٥ وجوب پيروى... ٤١١ ١ / ٦ وجوب تمسّك... ٤١٧ ١ / ٧ همراهى با پيامبر صلى الله عليه و آله در مُباهله... ٤١٩ ١ / ٨ همسانى با پيامبر صلى الله عليه و آله در جنگ و صلح... ٤٢٣ ١ / ٩ نزول سوره «انسان» در شأن ايشان... ٤٢٧ ١ / ١ ٠ محبوب ترين بودن ، نزد خدا... ٤٣١ ٢ / ١ ـ ٥ به پيامبر خدا صلى الله عليه و آله مى گفتند : پدر جان!... ٤٨١ توضيح... ٤٧٤ وجه اطلاق «سِبط» بر امام حسن عليه السلام و امام حسين عليه السلام ... ٤٧٥ ٢ / ١ ـ ٣ على عليه السلام ، آن دو را پسران پيامبر خدا صلى الله عليه و آله ناميد... ٤٧٩ ٢ / ١ ـ ٤ ابن عبّاس ، آن دو را پسران پيامبر خدا صلى الله عليه و آله ناميد... ٤٨١ ١ / ١ ١ دارا بودن حقّ ويژه در مسجد پيامبر صلى الله عليه و آله ... ٤٣٣ ١ / ١ ٢ پيشتاز بودن به سوى بهشت... ٤٣٥ ١ / ١ ٣ داشتن منزلت هاى والا در بهشت... ٤٣٧ ١ / ١ ٤ بهاى دوستى و ارتباط با ايشان... ٤٤٥ ١ / ١ ٥ همه آنان از پيامبرند و پيامبر صلى الله عليه و آله ، از ايشان است... ٤٥١ ١ / ١ ٦ خطر دشمنى و مخالفت با ايشان... ٤٥٥ فصل دوم : فضيلت هاى مشترك با برادر... ٤٥٩ ٢ / ١ پسران پيامبر صلى الله عليه و آله ... ٤٥٩ ٢ / ١ ـ ١ قرآن ، آن دو را پسران پيامبر صلى الله عليه و آله خوانده است... ٤٥٩ ٢ / ١ ـ ٢ پيامبر صلى الله عليه و آله ، آن دو را پسران خود ناميد... ٤٦٣ الف ـ ذريّه من ، در پشت على هستند... ٤٦٣ ب ـ من ، پدر فرزندان فاطمه ام... ٤٦٥ ج ـ دو پسرم و دو پسر دخترم... ٤٦٧ د ـ پسر من است ؛ ولى من به وجودش نياورده ام... ٤٦٩ ح ـ برترين سِبط... ٤٧١ پژوهشى در معناى واژه «سِبْط»... ٤٧٤ دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن و حديث ٢ ادامه فصل دوم : فضيلت هاى مشترك با برادر... ٧ ٢ / ١ ـ ٦ احتجاج بر اين كه آن دو ، پسران پيامبر خدا صلى الله عليه و آله هستند... ٧ الف ـ احتجاج در برابر عمرو عاص... ٧ ب ـ احتجاج در برابر معاويه... ٧ ج ـ احتجاج در برابر حَجّاج... ٩ ٢ / ٢ امامت و رهبرى... ١٥ ٢ / ٣ داراى بهترين تبار... ٢١ ٢ / ٤ بهترين جوان... ٢٥ ٢ / ٤ ـ ١ بهترين جوان امّت... ٢٥ ٢ / ٤ ـ ٢ دو سَرور جوانان بهشتى... ٢٧ ٢ / ٥ دو زينت ستون هاى بهشت و عرش... ٣٥ ٢ / ٦ فضيلت دوست داشتن آنها و خطر دشمنى با آنان... ٤١ الف ـ دوستدار خدا و پيامبرش بايد آن دو را دوست داشته باشد... ٤١ ب ـ دوستدار آن دو ، دوستدار من و دشمن آنان ، دشمن من است... ٤١ ج ـ دوستدار من ، آن دو را دوست بدارد... ٤٥ د ـ خوشا به حال دوستدارشان!... ٤٩ ه ـ دعاى پيامبر صلى الله عليه و آله براى دوستدار آن دو و نفرين ايشان بر دشمن آن دو... ٥٣ و ـ جزاى دوستى و دشمنى با آنها... ٥٣ ز ـ نشانه هاى محبّت شديد پيامبر صلى الله عليه و آله به آن دو... ٥٧ فصل سوم : فضيلت هاى ويژه امام حسين عليه السلام ... ٧٣ ٣ / ١ زيور آسمان ها و زمين ، چراغ هدايت و كشتى نجات... ٧٣ سخنى در باره حديثى مشهور... ٧٤ ٣ / ٢ محبوب ترينِ مردم نزد آسمانيان... ٧٧ ٣ / ٣ دعاى پيامبر صلى الله عليه و آله در حقّ دوستدارانش... ٧٩ ٣ / ٤ پيامبر صلى الله عليه و آله پسرش را فداى امام حسين عليه السلام كرد... ٨١ ٣ / ٥ پيامبر صلى الله عليه و آله پيشانى و دهان امام حسين عليه السلام را مى بوسيد... ٨٣ ٣ / ٦ شناخت نهانى مؤمن نسبت به امام حسين عليه السلام ... ٨٧ فصل چهارم : شايستگى هاى اخلاقى امام حسين عليه السلام ... ٨٩ ٤ / ١ عزّت نفس... ٨٩ ٤ / ٢ خوش خويى... ١٠٣ ٤ / ٣ شجاعت... ١٠٧ ٤ / ٤ سخاوت... ١١٥ ٤ / ٥ داستان هايى از كَرَم و سخاوتش... ١١٩ ٤ / ٥ ـ ١ نيازت را در برگه اى بنويس... ١١٩ ٤ / ٥ ـ ٢ من از تو پوزش مى خواهم!... ١٢١ ٤ / ٥ ـ ٣ چون دنيا به تو بخشيد، تو هم آن را ببخش... ١٢٣ ٤ / ٥ ـ ٤ به خدا سوگند ، كَرَم ، اين است!... ١٢٣ ٤ / ٥ ـ ٥ بيشتر از سَرورم نمى دهم... ١٢٥ ٤ / ٥ ـ ٦ تو آزادى و هر چه با توست ، براى تو!... ١٢٧ ٤ / ٥ ـ ٧ بخشش بوستان و آنچه در آن بود... ١٢٩ ٤ / ٥ ـ ٨ خدا ، ما را اين گونه تربيت كرده... ١٣٣ ٤ / ٥ ـ ٩ درو و آرد كن و بفروش... ١٣٣ ٤ / ٥ ـ ١٠ تو آزادى يا بَرده اى؟... ١٣٧ ٤ / ٥ ـ ١١ عطاى امام عليه السلام به مردى از مُزَينه... ١٣٧ ٤ / ٥ ـ ١٢ بركت سخاوتش... ١٤٣ ٤ / ٥ ـ ١٣ پرداخت بدهى اُسامة بن زيد... ١٤٣ ٤ / ٥ ـ ١٤ بدهى امام عليه السلام هنگام شهادت... ١٤٥ ٤ / ٦ بيم از خدا... ١٤٩ ٤ / ٧ فروتنى... ١٥١ ٤ / ٨ ادب آموزش... ١٥٥ ٤ / ٩ داراى جان خشنود و پسنديده... ١٥٥ فصل پنجم : ويژگى هاى عبادى امام حسين عليه السلام ... ١٦١ ٥ / ١ عبادتِ فراوان... ١٦١ ٥ / ٢ پياده به حج رفتن... ١٦٥ فصل ششم : برخى كرامت هاى ديده شده از امام حسين عليه السلام ... ١٦٩ ٦ / ١ اجابت دعايش در طلب باران... ١٦٩ ٦ / ٢ اجابت دعايش در حقّ مردى گناهكار... ١٧١ ٦ / ٣ اجابت دعايش براى زنده شدن زنى... ١٧١ ٦ / ٤ بركت آب دهانش... ١٧٣ ٦ / ٥ شفا يافتن بيمار به بركت ورود او به خانه اش... ١٧٥ ٦ / ٦ سخن گفتنش با باديه نشينى كه براى آزمودنِ او آمده بود... ١٧٧ ٦ / ٧ نشان دادن قاتلان غلامانش... ١٧٧ ٦ / ٨ شفا يافتن بيمار به بركت زيارتش... ١٧٩ بخش سوم : دلايل امامت امام حسين عليه السلام و فرزندانش...١٨٣ درآمد... ١٨٤ فصل يكم : احاديث قدسى در باره امامت امام حسين عليه السلام و فرزندانش... ١٨٩ ١ / ١ وصيّت به امامت... ١٨٩ ١ / ٢ صحيفه امامت... ١٩١ ١ / ٣ انتخاب امامان... ١٩٧ ١ / ٤ امامت در فرزندان حسين عليه السلام ... ٢٠٣ فصل دوم : تصريح پيامبر صلى الله عليه و آله به امامت امام حسين عليه السلام و فرزندانش... ٢١١ ٢ / ١ امامان ، از نسل اويند... ٢١١ ٢ / ٢ اوصيا از نسل اويند... ٢١٥ ٢ / ٣ امامت در فرزندان او... ٢٢١ ٢ / ٤ پدر امامان نُه گانه... ٢٢٥ ٢ / ٥ نُه تن از فرزندانش ، جانشينان خدا در زمين اند... ٢٣٧ ٢ / ٦ نُه تن از فرزندانش ، معصوم هستند... ٢٤١ ٢ / ٧ نُه تن از فرزندانش ، ستون هاى دين اند... ٢٤٣ ٢ / ٨ نُه تن از فرزندانش ، همراه قرآن اند... ٢٤٥ ٢ / ٩ بركت هاى پيوند با آنها... ٢٤٥ فصل سوم : تصريح امامان عليهم السلام به امامت حسين عليه السلام ... ٢٤٩ ٣ / ١ تصريح امام على عليه السلام به امامت او... ٢٤٩ ٣ / ٢ صحيفه فاطمه عليهاالسلام در امامت حسين عليه السلام و فرزندانش... ٢٥٥ ٣ / ٣ تصريح امام حسن عليه السلام به امامت او... ٢٦٥ ٣ / ٤ تصريح امام حسين عليه السلام به امامت خود... ٢٦٩ ٣ / ٥ تصريح امام زين العابدين عليه السلام به امامت او... ٢٧٧ ٣ / ٦ تصريح امام باقر عليه السلام به امامت او... ٢٨١ ٣ / ٧ تصريح امام صادق عليه السلام به امامت او... ٢٨٥ ٣ / ٨ تصريح امام كاظم عليه السلام به امامت او... ٣٠٥ ٣ / ٩ تصريح امام رضا عليه السلام به امامت او... ٣٠٥ ٣ / ١ ٠ تصريح امام هادى عليه السلام به امامت او... ٣٠٩ فصل چهارم : وصيّت هاى امام عليه السلام ... ٣١٣ ٤ / ١ آنچه به اُمّ سلمه داد... ٣١٣ ٤ / ٢ آنچه به دختر بزرگش داد... ٣١٧ ٤ / ٣ وصيّتى كه به خواهرش زينب عليهاالسلام كرد... ٣١٩ سخنى در باره وصيّت نامه هاى مختلف امام عليه السلام ... ٣٢٠ بخش چهارم : امام عليه السلام ، پس از پيامبر صلى الله عليه و آله ، تا شهادت پدر...٣٢٣ درآمد... ٣٢٤ ١ . احترام و اظهار علاقه خلفا به امام حسين عليه السلام ... ٣٢٤ ٢. انزواى سياسى... ٣٢٥ دوران خليفه اوّل (١١ ـ ١٣ ه . ق)... ٣٢٥ دوران خليفه دوم (١٣ ـ ٢٣ق)... ٣٢٦ دوران خليفه سوم (٢٤ ـ ٣٥ ه. ق)... ٣٢٧ ١ . مشايعت ابو ذر ، هنگام تبعيد... ٣٢٧ ٢ . شركت در چند نبرد... ٣٢٨ ٣ . دفاع از عثمان ، هنگامِ در محاصره بودنش... ٣٣١ امام حسين عليه السلام در دوران خلافت پدر(٣٥ ـ ٤٠ ق)... ٣٣٣ فصل يكم : امام عليه السلام در روزگار ابو بكر... ٣٣٧ ١ / ١ هميارى در دفاع از حق... ٣٣٧ ١ / ٢ مناقشه با ابو بكر كه بر منبر پيامبر صلى الله عليه و آله بود... ٣٣٩ ١ / ٣ وفات مادرش فاطمه عليهاالسلام... ٣٤١ فصل دوم : امام عليه السلام در روزگار عمر بن خطّاب... ٣٤٩ ٢ / ١ مناقشه با عمر كه بر منبر پيامبر صلى الله عليه و آله بود... ٣٤٩ ٢ / ٢ جايگاهش نزد خليفه... ٣٥٣ فصل سوم : امام عليه السلام در روزگار عثمان... ٣٦١ ٣ / ١ گزارش هاى رويارويى امام عليه السلام با ابو سفيان هنگام بيعت با عثمان... ٣٦١ ٣ / ٢ عمره گزاردن امام عليه السلام و بيمارى اش در راه مكّه... ٣٦٣ ٣ / ٣ موضع امام عليه السلام در برابر تبعيد ابو ذر... ٣٦٥ ٣ / ٤ گزارش هاى جلوگيرى امام عليه السلام از قتل عثمان... ٣٦٩ فصل چهارم : امام عليه السلام در روزگار خلافت پدر... ٣٧٣ ٤ / ١ سخنرانى هنگام بيعت با پدر به عنوان خليفه... ٣٧٣ ٤ / ٢ نقش امام عليه السلام در جنگ جمل... ٣٧٥ ٤ / ٣ نقش امام عليه السلام در جنگ صفّين... ٣٨٣ ٤ / ٤ شركت در جنگ نهروان... ٣٩٣ ٤ / ٥ نقش امام عليه السلام در جنگى كه به دليل شهادت پدرش ناتمام ماند... ٣٩٥ ٤ / ٦ مواظبت امام على از حسن و حسين عليهم السلام در جنگ ها... ٣٩٧ ٤ / ٧ دعاى امام على در حقّ حسن و حسين عليهم السلام... ٤٠١ ٣ . جنگ تبليغاتى با معاويه و زمينه سازى براى قيام... ٤٦٠ ٤ / ٨ اجراى حد ، در كنار پدر و برادر... ٤٠١ ٤ / ٩ سفارش امام على به حسن عليه السلام در باره برادرش حسين عليه السلام ... ٤٠٥ ٤ / ١ ٠ سفارش امام على به حسن و حسين عليهم السلام... ٤٠٥ ٤ / ١ ١ سفارش امام على به حسين عليهما السلام... ٤٠٩ ٤ / ١ ٢ وصيّت كردن امام على به حسن و حسين عليهم السلام... ٤١٧ ٤ / ١ ٣ پرداخت فِطريّه از سوى حسن و حسين عليهماالسلام به نيّت پدر... ٤١٩ بخش پنجم : امام حسين عليه السلام ، پس از شهادت پدر ، تا قيام عاشورا...٤٢١ فصل يكم : امام حسين عليه السلام در روزگار امامت برادر... ٤٢٣ ١ / ١ احترام به امام زمان خويش... ٤٢٣ ١ / ٢ تأييد صلح برادر... ٤٢٧ ١ / ٣ بيعت امام حسين عليه السلام با معاويه... ٤٣٥ ١ / ٤ وصيّت امام حسن عليه السلام به برادر و ماجراهاى پيش از دفنش... ٤٣٧ ١ / ٥ امام حسين عليه السلام نزد قبر برادر... ٤٥٣ نكاتى در باره زندگى امام حسين عليه السلام پس از شهادت پدر... ٤٥٨ ١ . پيروىِ همراه با تكريم ، از امام عصر خود... ٤٥٨ ٢ . حمايت از صلح برادرش با معاويه... ٤٥٨ دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن و حديث ٣ ادامه بخش پنجم : امام حسين عليه السلام ، پس از شهادت پدر ، تا قيام عاشورا... ٧ فصل دوم : موضع امام عليه السلام در رويارويى با معاويه... ٧ ٢ / ١ نامه توبيخ آميز امام عليه السلام به معاويه ، در باره ستم ها و بدعت هايش... ٧ ٢ / ٢ رويارويى هاى مستقيم امام عليه السلام با معاويه... ٢٥ ٢ / ٣ نماز گزاردن امام عليه السلام پشت سر مروان ، كارگزار معاويه... ٣٣ ٢ / ٤ پذيرفتن عطاياى معاويه و سرزنش او و خرده گيرى بر او... ٣٥ پژوهشى در باره برخورد امام حسين عليه السلام با هداياى معاويه... ٣٨ ٢ / ٥ جلوگيرى امام عليه السلام از ازدواج يزيد با دختر عبد اللّه بن جعفر... ٤١ ٢ / ٦ جلوگيرى امام عليه السلام از ازدواج يزيد با هند ، دختر سهيل بن عمرو... ٤٩ داستان اُرَينَب... ٥٢ ٢ / ٧ سياست معاويه در رويارويى با امام عليه السلام ... ٥٧ ٢ / ٨ احساس خطر معاويه از ناحيه امام عليه السلام ... ٥٩ ٢ / ٩ تهديد امام عليه السلام توسّط معاويه ، براى وفادار ماندن به بيعتِ خود... ٥٩ ٢ / ١ ٠ سخنرانى امام عليه السلام ، يك سال پيش از مرگ معاويه... ٦١ ٢ / ١ ١ منتظر مرگ معاويه بودن ، براى قيام... ٦٩ فصل سوم : جانشين كردن يزيد... ٧٧ ٣ / ١ كوشش هاى معاويه براى جانشين كردن يزيد... ٧٧ ٣ / ٢ كشتن عدّه اى از مخالفان جانشينى... ٨٣ ٣ / ٣ متن نوشته معاويه براى جانشين كردن يزيد... ٨٩ ٣ / ٤ سخن حسن بصرى در باره جانشينى يزيد... ٨٩ سخن علّامه امينى در باره ولايت عهدىِ يزيد... ٩٢ شكل ديگرى از اين ماجرا... ٩٤ بيعت گرفتن براى يزيد در شام و كُشتن امام حسن عليه السلام براى آن... ٩٩ عبد الرحمان بن خالد و ولايت عهدى يزيد... ١٠٣ سرگذشت سعيد بن عثمان (سال ٥٥ هجرى)... ١٠٤ نامه هاى معاويه در فرا خواندن به بيعت با يزيد... ١٠٨ بيان ديگرى از همين ماجرا... ١١١ نامه معاويه به سعيد بن عاص... ١١٤ نامه معاويه به امام حسين عليه السلام ... ١١٥ نامه معاويه به عبد اللّه بن جعفر... ١١٦ بيعت با يزيد در مدينه... ١١٨ سفر اوّل معاويه... ١١٨ بيان ديگرى از گفتگوهاى سفر اوّل... ١٢٣ گفتار امام حسين عليه السلام ... ١٢٩ دومين سفر معاويه و گرفتن بيعت براى يزيد... ١٣٨ ٣ / ٥ وصيّت معاويه به يزيد ، هنگام مرگ... ١٥١ بخش ششم : پيشگويى در باره شهادت امام حسين عليه السلام... ١٦٥ فصل يكم : خبر دادن خداى سبحان از شهادت امام حسين عليه السلام ... ١٦٧ ١ / ١ سَرور شهيدان ، از آغاز تاريخ تا پايان آن... ١٦٧ ١ / ٢ او را در محاصره مى كُشند و فرزندان و همراهانش را نيز مى كُشند... ١٦٩ ١ / ٣ خاكى كه بر آن، شهيد مى شود... ١٧٣ ١ / ٤ شهادت او ، نوشته شده (حتمى) است... ١٧٣ ١ / ٥ دعوت به شكيبايى... ١٧٣ فصل دوم : پيشگويى پيامبر صلى الله عليه و آله در باره شهادت امام حسين عليه السلام ... ١٧٧ ٢ / ١ پيشگويى درباره شهادت او ، هنگام تولّدش... ١٧٧ ٢ / ٢ پيشگويى درباره شهادتش ، در يك سالگى او... ١٨١ ٢ / ٣ پيشگويى درباره شهادتش ، در دو سالگى او... ١٨٣ ٢ / ٤ پيشگويى درباره شهادت او ، نزديك وفاتش... ١٨٧ ٢ / ٥ خبر دادن به فاطمه عليهاالسلام از شهادت او... ١٩١ ٢ / ٦ خبر دادن به اُمّ سلمه از شهادت او... ١٩١ ٢ / ٧ خبر دادن به عايشه از شهادت او... ١٩٥ ٢ / ٨ خبر دادن به زينب بنت جَحْش از شهادت او... ١٩٥ ٢ / ٩ پيشگويى پيامبر صلى الله عليه و آله درباره تاريخ شهادت او... ١٩٧ ٢ / ١ ٠ پيشگويى درباره مكان شهادت او... ١٩٩ الف ـ سرزمين كربلا... ١٩٩ ب ـ سرزمين طَف... ٢٠٣ ج ـ سرزمين عراق... ٢٠٧ د ـ سرزمين بابِل... ٢٠٩ ه ـ كناره فرات... ٢٠٩ ٢ / ١ ١ نشان داده شدن خاكى كه خون او در آن جا مى ريزد ، به پيامبر صلى الله عليه و آله ... ٢١١ ٢ / ١ ٢ دعوت پيامبر صلى الله عليه و آله از امّت خويش براى يارى او... ٢٢٥ ٢ / ١ ٣ پيشگويى پيامبر صلى الله عليه و آله درباره ويژگى هاى قاتل او... ٢٢٥ الف ـ بدترينِ امّت... ٢٢٥ ب ـ بى نسب فرزند بى نسب... ٢٢٧ ج ـ مردى كه به دين ، ضربه مى زند... ٢٢٧ د ـ مردى از بنى اميّه به نام يزيد... ٢٢٩ ه ـ خداوند ، يزيد را بركت ندهد!... ٢٢٩ و ـ واى بر قاتل او!... ٢٣٣ ٢ / ١ ٤ پيشگويى پيامبر صلى الله عليه و آله درباره چگونگى شهادت او... ٢٣٧ ٢ / ١ ٥ پيشگويى پيامبر صلى الله عليه و آله درباره مزار او و زائرانش... ٢٤١ فصل سوم : پيشگويى امير مؤمنان عليه السلام درباره شهادت امام حسين عليه السلام ... ٢٤٧ ٣ / ١ پيشگويى درباره شهادت او ، هنگام عبور از كربلا... ٢٤٩ الف ـ اين جا خوابگاه شتران آنان است... ٢٤٩ ب ـ اين جا كربلاست... ٢٥١ ج ـ كربلا ، جاى كَرب و بلا... ٢٥١ د ـ پدرم فداى آن بى ياور!... ٢٥١ ه ـ پيشينيان بر او پيشى نمى گيرند و پسينيان به او نمى رسند... ٢٥٣ و ـ شهيدانى بى مانند... ٢٥٣ ز ـ خون ها در آن جا ريخته مى شود... ٢٥٥ ح ـ در كنار رود فرات، صبر كن ، اى ابا عبد اللّه !... ٢٥٧ ط ـ اين جا، اين جا!... ٢٥٩ ى ـ مرا با خاندان ابو سفيان ، چه كار؟!... ٢٦١ ك ـ آسمان و زمين بر ايشان مى گريد... ٢٦١ ٣ / ٢ رؤياى امير مؤمنان عليه السلام در كربلا... ٢٦٣ ٣ / ٣ ماجراى هَرثَمه... ٢٧٧ ٣ / ٤ خبر دادن على عليه السلام به حُذَيفة بن يَمان از شهادت او... ٢٨٣ ٣ / ٥ خبر دادن على عليه السلام در مسجد كوفه از شهادت او... ٢٨٥ ٣ / ٦ پيشگويى على عليه السلام درباره شركت كنندگان در قتل او... ٢٨٧ الف ـ بنى اميّه... ٢٨٧ ب ـ كوفيان... ٢٨٧ ٣ / ٧ خبر دادن على عليه السلام از نام پرچمدار لشكرى كه با او مى جنگد... ٢٨٩ ٣ / ٨ خبر دادن على عليه السلام از برخى جنگ كنندگان با او... ٢٩١ ٣ / ٩ خبر دادن على عليه السلام از برخى كسانى كه او را يارى نمى دهند... ٢٩٣ الف ـ بَراء بن عازب... ٢٩٣ ب ـ ابو عبد اللّه جَدَلى... ٢٩٥ ٣ / ١ ٠ پيشگويى على عليه السلام درباره قاتل او... ٢٩٧ الف ـ يزيد ، او را مى كشد... ٢٩٧ ب ـ لعنت شده اين امّت ، او را سر مى بُرد... ٢٩٧ ج ـ سِنان بن اَ نَس... ٢٩٩ ٣ / ١ ١ پيشگويى على عليه السلام درباره مزار و زائران او... ٣٠١ ٣ / ١ ٢ گوناگون... ٣٠٣ فصل چهارم : پيشگويى هاى ديگر درباره شهادت امام حسين عليه السلام ... ٣٠٩ ٤ / ١ پيشگويى امام حسن عليه السلام درباره شهادت او... ٣٠٩ ٤ / ٢ پيشگويى امام حسين عليه السلام درباره شهادت خويش... ٣١١ ٤ / ٣ پيشگويى سلمان درباره شهادت او... ٣١١ ٤ / ٤ پيشگويى ابو ذر درباره شهادت او... ٣١٣ ٤ / ٥ پيشگويى ميثم درباره شهادت او... ٣١٥ ٤ / ٦ پيشگويى ابن عبّاس درباره شهادت او... ٣١٥ ٤ / ٧ پيشگويى ياران امام على عليه السلام درباره شهادت او... ٣١٥ ٤ / ٨ پيشگويى كعبُ الأحبار درباره شهادت او... ٣١٥ ٤ / ٩ پيشگويى مردى از قبيله بنى اسد درباره شهادت او... ٣١٧ پژوهشى در باره احاديث پيشگويىِ شهادت امام حسين عليه السلام ... ٣١٨ ١ . قطعيت صدور... ٣١٩ ٢ . اساس پيشگويى ها... ٣١٩ ٣ . آگاهى امام حسين عليه السلام از نتيجه قيام... ٣١٩ ٤ . منافات نداشتنِ تقدير، با اراده انسان... ٣١٩ بخش هفتم : خروج امام حسين عليه السلام از مدينه تا ورود به كربلا... ٣٢١ تحليلى در باره اهداف قيام امام حسين عليه السلام ... ٣٢٣ يك . پيش فرض ها... ٣٢٤ ١. اهداف كلّى امامت و خلافت الهى... ٣٢٤ ٢. علم ائمّه عليهم السلام به غيب... ٣٢٦ ٣ . مانع نبودن علم غيب از انجام دادن تكاليف ظاهرى... ٣٢٦ ٤ . آگاهى امام حسين عليه السلام از شهادت خويش... ٣٢٩ دو. روش بحث در استخراج اهداف و تحليل آنها... ٣٢٩ سه. ديدگاه ها در باره اهداف قيام امام حسين عليه السلام ... ٣٣٠ ١. نظريه شهادت طلبى... ٣٣٢ الف ـ شهادت تكليفى... ٣٣٣ ب ـ شهادت فِدْيه اى... ٣٣٥ ج ـ شهادت سياسى... ٣٣٦ د ـ شهادت اُسطوره اى... ٣٣٨ ٢. نظريه تشكيل حكومت... ٣٣٩ ٣. نظريه حفظ جان... ٣٤٦ ٤. نظريه جمع... ٣٤٦ الف ـ مرحله اى كردن قصد... ٣٤٧ ب ـ قصد مستقيم و غير مستقيم... ٣٤٧ ج ـ تشكيل حكومت ، با علم به شهادت... ٣٤٩ د ـ جنبه ظاهرى و باطنى... ٣٤٩ چهار. اهداف چند لايه قيام امام حسين عليه السلام ... ٣٥١ لايه اوّل... ٣٥١ لايه ديگر... ٣٥٨ فصل يكم : خوددارى امام حسين عليه السلام از بيعت با يزيد... ٣٦٣ ١ / ١ آغاز حكومت يزيد... ٣٦٣ ١ / ٢ درخواست بيعت از امام عليه السلام ... ٣٦٥ ١ / ٣ رايزنى وليد با مروان در بيعت گرفتن از امام عليه السلام ... ٣٧٣ ١ / ٤ فرا خوانده شدن امام عليه السلام از سوى وليد براى بيعت كردن... ٣٨١ ١ / ٥ تدبير امام عليه السلام پيش از رفتن به نزد وليد... ٣٨٧ ١ / ٦ رخدادهاى ميان امام عليه السلام و وليد براى بيعت گرفتن... ٣٩١ نكته... ٤٠٧ ١ / ٧ بگومگوى مروان و وليد ، پس از خروج امام عليه السلام ... ٤٠٩ ١ / ٨ بگومگوى مروان و امام عليه السلام در راه... ٤١١ فصل دوم : از مدينه تا مكّه... ٤١٧ ٢ / ١ ديدن پيامبر صلى الله عليه و آله در خواب به هنگام وداع با قبر ايشان... ٤١٧ ٢ / ٢ نوحه سرايى زنان خاندان عبد المطّلب به هنگام سفر امام عليه السلام ... ٤٢٣ ٢ / ٣ پيشنهاد عُمَر بن على بن ابى طالب به امام عليه السلام ... ٤٢٥ ٢ / ٤ پيشنهاد محمّد بن حنفيّه به امام عليه السلام ... ٤٢٧ ٢ / ٥ وصيّت هاى امام عليه السلام به برادرش محمّد... ٤٣٣ ٢ / ٦ بيرون رفتن امام عليه السلام از مدينه و اقامت گزيدن او در مكّه... ٤٣٥ ٢ / ٧ همراهان امام عليه السلام از خاندانش، در سفر به سوى مكّه... ٤٤٥ ٢ / ٨ بركنار شدن وليد از فرماندارى مدينه... ٤٤٧ دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن و حديث ٤ ادامه بخش هفتم : خروج امام حسين عليه السلام از مدينه تا ورود به كربلا... ٧ فصل سوم : فعاليّت هاى امام حسين عليه السلام در مكّه... ٧ ٣ / ١ شادمانى مردم مكّه و اجتماع آنان بر گرد امام عليه السلام ... ٧ ٣ / ٢ ورود محمّد بن حنفيّه و گروهى از بنى عبد المطّلب به مكّه... ١٣ ٣ / ٣ نامه كوفيان به امام عليه السلام و دعوت او به قيام... ١٣ ٣ / ٤ فرستاده شدن نماينده ويژه امام عليه السلام به همراه نامه به كوفه... ٢٩ ٣ / ٥ يارى خواستن امام عليه السلام از اهل بصره... ٤١ ٣ / ٥ ـ ١ نامه امام عليه السلام به سرشناسان بصره... ٤١ ٣ / ٥ ـ ٢ پاسخ يزيد بن مسعود به نامه امام عليه السلام ... ٥١ ٣ / ٥ ـ ٣ پيوستن يزيد بن نُبَيط و دو پسرش به امام عليه السلام ... ٥٧ فصل چهارم : بيرون آمدن نماينده امام حسين عليه السلام از مكّه تا شهادتش در كوفه... ٦١ ٤ / ١ گزارش هايى در باره رخدادها در مسير كوفه... ٦١ تأمّلى در گزارش هاى مربوط به استعفاى مسلم از نمايندگى امام حسين عليه السلام ... ٧٠ ٤ / ٢ وارد شدن مسلم به كوفه و بيعت كوفيان با او... ٧٣ سخنى در باره محلّ اقامت مسلم در كوفه... ٨٤ سخنى در باره تعداد بيعت كنندگان با مسلم... ٨٦ ٤ / ٣ سخنرانى نعمان بن بشير و ترساندن مردم... ٨٩ ٤ / ٤ رسيدن خبر بيعت مردم با مسلم و ناتوانى نعمان بن بشير، به يزيد... ٩٣ ٤ / ٥ رايزنى يزيد براى انتخاب حكمران كوفه... ٩٧ ٤ / ٦ انتصاب عبيد اللّه بن زياد به حكومت كوفه... ١٠٣ ٤ / ٧ جانشينى برادر عبيد اللّه ، از طرف وى، بر حكومت بصره... ١١١ ٤ / ٨ آمدن ابن زياد به كوفه... ١١٣ سخنى در باره گزارش ورود ابن زياد به كوفه پس از حركت كردن امام حسين عليه السلام از مكّه... ١٢٩ ٤ / ٩ سخنرانى ابن زياد در مسجد كوفه و ترساندن مردم از مخالفت با خويش... ١٣١ ٤ / ١ ٠ سياست ابن زياد براى تسلّط بر كوفه... ١٣٥ ٤ / ١ ١ رفتن مسلم به خانه هانى بن عُروه... ١٤١ ٤ / ١ ٢ نامه مسلم به امام عليه السلام براى آمدن به كوفه... ١٤٩ ٤ / ١ ٣ گزارش هاى مربوط به نقشه كشتن ابن زياد... ١٥١ تأمّلى در گزارش طرح ترور ابن زياد... ١٧٤ ٤ / ١ ٤ فرستادن مال و جاسوس براى شناسايى محلّ مسلم... ١٧٩ ٤ / ١ ٥ گرفتار شدن هانى و ماجراهاى او... ١٨٩ ٤ / ١ ٦ سخنرانى ابن زياد ، پس از در بند كشيدن هانى... ٢٠٧ ٤ / ١ ٧ دعوت مسلم از نيروهايش و حركت به سوى قصر... ٢٠٩ ٤ / ١ ٨ محاصره قصر ابن زياد به وسيله مسلم و يارانش... ٢١٥ ٤ / ١ ٩ نبرد ميان مسلم و نيروهاى ابن زياد و زخمى شدن مسلم... ٢١٧ ٤ / ٢ ٠ نقشه ابن زياد براى پراكنده كردن مردم از اطراف مسلم... ٢٢٥ ٤ / ٢ ١ پراكنده شدن مردم از پيرامون پسر عقيل... ٢٣٥ ٤ / ٢ ٢ پناه بردن مسلم به خانه طَوعه... ٢٤١ ٤ / ٢ ٣ ابن زياد در جستجوى مسلم و يارانش... ٢٥١ ٤ / ٢ ٤ سخنرانى ابن زياد و فرمان جستجوى خانه به خانه... ٢٥٣ ٤ / ٢ ٥ خبر دادن پسر طَوعه از مخفيگاه مسلم بن عقيل... ٢٥٩ ٤ / ٢ ٦ حمله وحشيانه به خانه طَوعه براى دستگيرى مسلم... ٢٦٣ ٤ / ٢ ٧ نبرد شديد در اطراف خانه طوعه... ٢٦٥ ٤ / ٢ ٨ اسارت مسلم پس از جراحتْ ديدن بسيار... ٢٧٣ تأمّلى در گزارش هاى مربوط به دستگيرى مسلم، پس از امان دادن به او... ٢٨٦ ٤ / ٢ ٩ گريه مسلم بر امام حسين عليه السلام و خانواده اش... ٢٨٩ ٤ / ٣ ٠ پيغام مسلم براى امام حسين عليه السلام جهت نيامدن به كوفه... ٢٩١ نكته... ٢٩٥ ٤ / ٣ ١ آب خواستن مسلم... ٢٩٧ ٤ / ٣ ٢ آنچه ميان مسلم و ابن زياد در قصر حكومتى گذشت... ٣٠٣ ٤ / ٣ ٣ وصيّت هاى مسلم بن عقيل... ٣١٩ ٤ / ٣ ٤ شهادت مسلم بن عقيل... ٣٢٩ ٤ / ٣ ٥ مدّت حضور مسلم در كوفه... ٣٤٣ سخنى در باره مدّت حضور مسلم در كوفه... ٣٤٥ ٤ / ٣ ٦ شهادت هانى بن عُروه... ٣٤٧ ٤ / ٣ ٧ فرستاده شدن سرهاى مسلم و هانى براى يزيد، به وسيله ابن زياد... ٣٥٩ ٤ / ٣ ٨ نامه سپاس گزارى يزيد از ابن زياد و تحريك وى بر ضدّ امام حسين عليه السلام ... ٣٦٣ فصل پنجم : شهادت گروهى از ياران امام عليه السلام در كوفه و زندانى شدن گروهى ديگر... ٣٦٩ ٥ / ١ شهادت عبد اللّه بن يَقطُر... ٣٦٩ ٥ / ٢ شهادت قيس بن مُسهِر صَيداوى... ٣٨١ ٥ / ٣ شهادت عبدُ الأعلَى بن يزيد... ٣٨٩ ٥ / ٤ شهادت عُمارة بن صَلخَب اَزْدى... ٣٩١ ٥ / ٥ دستگيرى مختار... ٣٩٣ ٥ / ٦ دستگيرى عبد اللّه بن حارث... ٤٠١ نگاهى به كارنامه مسلم در كوفه... ٤٠٨ توضيحى در باره مكان ملاقات امام عليه السلام با عبد اللّه بن عمر... ٤٤٩ ٦ / ١ ٢ عبد اللّه بن عبّاس... ٤٣٣ ٦ / ١ ٣ عبد اللّه بن عمر... ٤٣٩ ١ . قلمرو مأموريت مسلم... ٤٠٩ ٢ . فضاى سياسى ـ اجتماعى كوفه... ٤١٠ فصل ششم : مخالفان رفتن امام عليه السلام به سمت عراق... ٤١٣ ٦ / ١ ابو بكر بن عبد الرحمان... ٤١٣ ٦ / ٢ ابو محمّد واقدى و زُرارة بن جلح... ٤١٧ ٦ / ٣ ابو سعيد خُدْرى... ٤١٩ ٦ / ٤ ابو واقد ليثى... ٤٢١ ٦ / ٥ اَحنف بن قَيس... ٤٢٣ ٦ / ٦ اُمّ سلمه... ٤٢٣ ٦ / ٧ بُحَير بن شَدّاد... ٤٢٥ ٦ / ٨ بَعثَر فَقعَسى... ٤٢٥ ٦ / ٩ طِرِمّاح بن عَدى... ٤٢٧ ٦ / ١ ٠ عبد اللّه بن جَعدة بن هُبَيره... ٤٢٩ ٦ / ١ ١ عبد اللّه بن جعفر... ٤٣١ دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن و حديث ٥ ادامه فصل ششم : مخالفان رفتن امام عليه السلام به سمت عراق... ٧ ٦ / ١ ٤ عبد اللّه بن مُطيع... ٧ ٦ / ١ ٥ عمر بن عبد الرحمان... ٢١ ٦ / ١ ٦ عمر بن على بن ابى طالب... ٢٧ ٦ / ١ ٧ عَمره، دختر عبد الرحمان... ٢٧ ٦ / ١ ٨ عمرو بن لوذان... ٢٩ ٦ / ١ ٩ فَرَزدَق... ٣٣ ٦ / ٢ ٠ محمّد بن حنفيّه... ٣٣ نكته... ٤١ ٦ / ٢ ١ مِسوَر بن مَخرَمه... ٤٣ ٦ / ٢ ٢ يزيد بن اَصَم... ٤٣ فصل هفتم : از مكّه تا كربلا... ٤٧ ٧ / ١ كوشش هاى يزيد براى جلوگيرى از حركت امام عليه السلام ... ٤٧ ٧ / ٢ توطئه يزيد براى كشتن امام عليه السلام در مكّه... ٥٧ ٧ / ٣ گفتگوى امام عليه السلام با عبد اللّه بن عبّاس... ٦١ ٧ / ٤ گفتگوى امام عليه السلام با عبد اللّه بن زبير... ٨١ ٧ / ٥ سخنرانى امام عليه السلام هنگام بيرون رفتن از مكّه... ١٠١ ٧ / ٦ تاريخ بيرون رفتن امام عليه السلام از مكّه... ١٠٣ دو نكته تاريخى و فقهى در باره خروج امام عليه السلام از مكّه... ١١١ ١ . نكته تاريخى... ١١١ ٢ . نكته فقهى... ١١١ سخنى در باره حركت كاروان امام حسين عليه السلام از مكّه تا كربلا... ١١٤ ٧ / ٧ همراهان امام عليه السلام ... ١١٧ ٧ / ٨ ناكامى مأموران عمرو بن سعيد در جلوگيرى از رفتن امام عليه السلام ... ١١٩ ٧ / ٩ نامه امام عليه السلام به بنى هاشم و خبر دادن از آينده... ١٢٥ ٧ / ١ ٠ نامه يزيد به ابن زياد براى كشتن امام عليه السلام ... ١٢٧ ٧ / ١ ١ يادكرد امام عليه السلام از شهادت يحيى بن زكريّا عليهماالسلام در مسير ... ١٢٩ ٧ / ١ ٢ گرفتن اموال ارسالى از يمن براى يزيد... ١٣١ ٧ / ١ ٣ خوددارى امام عليه السلام از پذيرفتن امان عمرو بن سعيد... ١٣٥ ٧ / ١ ٤ ديدار فَرَزدَق در صِفاح... ١٤٣ سخنى در باره ملاقات فرزدق با امام حسين عليه السلام ... ١٦١ ٧ / ١ ٥ ديدار بِشر بن غالب در ذاتِ عِرق... ١٦٣ ٧ / ١ ٦ ديدار عون بن عبد اللّه بن جَعده در ذات عِرق... ١٦٥ ٧ / ١ ٧ نامه امام عليه السلام به مردم كوفه از منزلگاه حاجِر در بطنُ الرُّمَّه و شهادت فرستاده امام عليه السلام ... ١٦٥ ٧ / ١ ٨ ديدار عبد اللّه بن مُطيع... ١٧٣ ٧ / ١ ٩ توقّف در خُزَيميّه و رويدادهاى آن... ١٧٣ ٧ / ٢ ٠ دعوت امام عليه السلام از زُهَير بن قَين براى يارى كردن او در منزل زَرود... ١٧٥ ٧ / ٢ ١ اخبار فرود آمدن امام عليه السلام در ثَعلَبيّه... ١٨٥ ٧ / ٢ ٢ خبر شهادت مسلم بن عقيل... ١٨٩ نكته... ٢٠١ ٧ / ٢ ٣ رسيدن خبر شهادت عبد اللّه بن يَقطُر در منزلگاه زُباله ... ٢٠٣ سخنى در باره شهادت پيك هاى امام حسين عليه السلام ... ٢١٠ ١ . ابو رَزين سليمان... ٢١٠ ٢ . عبد اللّه بن يَقطُر... ٢١٠ ٣ . قيس بن مُسْهِر... ٢١١ ٧ / ٢ ٤ ورود امام عليه السلام به منزلگاه عَقَبه و رخدادهاى آن... ٢١٣ ٧ / ٢ ٤ ـ ١ رؤياى امام عليه السلام ... ٢١٣ ٧ / ٢ ٤ ـ ٢ خبر دادن امام عليه السلام از شهادت خود... ٢١٣ ٧ / ٢ ٥ فرود آمدن امام عليه السلام و يارانش در منزلگاه شَراف و آب برداشتن از آن جا... ٢١٥ ٧ / ٢ ٦ فرستاده شدن حُر ، براى آوردن امام عليه السلام به كوفه... ٢١٧ ٧ / ٢ ٧ بسته شدن راه بر امام عليه السلام توسّط حُر... ٢١٩ ٧ / ٢ ٨ سخنرانى امام عليه السلام در ذى حُسُم... ٢٤٥ ٧ / ٢ ٩ سخنرانى امام عليه السلام براى ياران خود و ياران حُر در منزلگاه بيضه... ٢٥١ ٧ / ٣ ٠ آمدن چهار نفر از كوفه به همراه طِرِمّاح بن عَدى به سوى امام عليه السلام ... ٢٥٧ ٧ / ٣ ١ يارى خواستن امام عليه السلام در منزلگاه بنى مُقاتل... ٢٦٩ ٧ / ٣ ١ ـ ١ يارى خواستن از عبيد اللّه بن حُر... ٢٦٩ ٧ / ٣ ١ ـ ٢ يارى خواستن امام عليه السلام از عمرو بن قيس مَشرقى... ٢٨١ ٧ / ٣ ٢ رؤياى شهادت... ٢٨٣ ٧ / ٣ ٣ نامه ابن زياد به حُر ، جهت سختگيرى بر امام عليه السلام ... ٢٨٧ تحليلى در باره ارزيابى سفر امام حسين عليه السلام به عراق و نهضت كوفه... ٢٩٧ ١ دلايل انتخاب كوفه به عنوان پايگاه قيام... ٣٠٠ يك . موقعيت سياسى ـ نظامى... ٣٠٠ دو . موقعيت جغرافيايى... ٣٠٣ سه . موقعيت فرهنگى... ٣٠٤ چهار . كانون مبارزه با حكومت شام... ٣٠٦ پنج . حضور هواداران اهل بيت عليهم السلام ... ٣٠٧ ششم . دعوت كوفيان از امام عليه السلام ... ٣١٠ هفتم . ممانعت حكومت اموى از رفتن امام عليه السلام به كوفه... ٣١٠ ٢ پاسخ هاى امام عليه السلام به خطرناك توصيف كردن سفر به كوفه... ٣١٢ ١. پاسخ به كارگزاران حكومت... ٣١٢ ٢. پاسخ به كسانى كه نمى خواست سرنوشت سفر را براى آنان بازگو نمايد... ٣١٣ ٣. پاسخ به خواص... ٣١٤ ٣ عوامل اقبال مردم كوفه به نهضت حسينى... ٣١٨ ٤ جامعه شناسى كوفه... ٣٢٠ ١. جامعه كوفه از نظر نژادى... ٣٢٠ ٢. جامعه كوفه از نظر اعتقادى... ٣٢١ ٣. جامعه كوفه از نظر سياسى... ٣٢١ ١ . هواداران اهل بيت عليهم السلام ... ٣٢١ ٢ . هواداران بنى اميّه... ٣٢٢ ٣ . خوارج... ٣٢٢ ٤ . افراد بى اعتنا و دَمْ دَمى مِزاج... ٣٢٣ ٥ اقسام شيعيان در آن دوران... ٣٢٤ ١ . شيعيان طبقه اوّل... ٣٢٤ ٢ . شيعيان طبقه دوم... ٣٢٥ ٣ . شيعيان طبقه سوم... ٣٢٨ ٦ روان شناسى كوفيان... ٣٣٢ يك . نظام ناپذيرى... ٣٣٢ دو . دنياطلبى... ٣٣٢ سه . تابع احساسات بودن... ٣٣٤ چهار . پرخاشگرى... ٣٣٥ پنج . قبيله گرايى... ٣٣٥ ٧ نقش نظام ادارى و اقتصادى كوفه در بسيج نظامى مردم... ٣٣٦ الف ـ نظام ادارى... ٣٣٦ يك . فرماندار... ٣٣٦ دو . رؤساى اَرباع... ٣٣٦ سه . عُرَفا... ٣٣٧ ب ـ منابع درآمد مردم... ٣٣٩ يك . كسب و كار... ٣٣٩ دو . عطا و رزق... ٣٤٠ ٨ مهم ترين عوامل شكست نهضت كوفه... ٣٤٤ ١ . عدم تشكّل و ضعف امكانات اقتصادى هواداران امام عليه السلام ... ٣٤٤ ٢ . تشكّل ادارى و قدرت اقتصادى دشمنان امام عليه السلام ... ٣٤٤ ٣ . تهديد و تطميع مردم... ٣٤٤ ٤ . تطميع سران قبايل... ٣٤٥ ٥ . بازداشت شمارى از هواداران برجسته امام عليه السلام ... ٣٤٥ ٦ . اِعمال خشونت... ٣٤٦ ٧ . سوء استفاده از چهره هاى پرنفوذ مذهبى و اجتماعى... ٣٤٦ بخش هشتم : از رسيدن امام حسين عليه السلام به كربلا ، تا شهادت...٣٤٩ فصل يكم : امام عليه السلام در محاصره دشمن... ٣٥١ ١ / ١ فرود آمدن امام عليه السلام در كربلا... ٣٥١ بررسى تطبيقى روز ورود امام عليه السلام به كربلا و روز عاشورا... ٣٥٥ ١ / ٢ سرزمين اندوه و بلا... ٣٥٩ ١ / ٣ نامه امام عليه السلام به هاشميان... ٣٧١ ١ / ٤ داستان بيرون آمدن عمر بن سعد براى نبرد با امام عليه السلام ... ٣٧١ ١ / ٤ ـ ١ خبر دادن امام على عليه السلام از برگزيدن دوزخ به وسيله ابن سعد... ٣٧١ ١ / ٤ ـ ٢ برگُزيدن دوزخ... ٣٧٣ ١ / ٥ تلاش هاى ابن زياد براى حركت دادن لشكر به سوى كربلا... ٣٨٥ ١ / ٦ رسيدن عمر بن سعد به كربلا... ٣٩٥ ١ / ٧ نامه ابن زياد به امام عليه السلام و پاسخ ندادن ايشان... ٤٠١ ١ / ٨ ديدار امام عليه السلام و ابن سعد، ميان دو لشكر... ٤٠٣ ١ / ٩ نامه ابن سعد به ابن زياد و پاسخ او... ٤٠٩ ١ / ١ ٠ كوشش هاى حبيب بن مُظاهر براى يارى امام عليه السلام ، در ششم محرّم... ٤١٧ ١ / ١ ١ باز داشتن امام عليه السلام و يارانش از آب ، در روز هفتم محرّم... ٤٢١ ١ / ١ ٢ نقش عبّاس عليه السلام در رساندن آب به لشكر امام عليه السلام ... ٤٢٥ ١ / ١ ٣ نامه ابن زياد به ابن سعد و ترغيب به شتاب ورزيدن در نبرد با امام عليه السلام ... ٤٣١ ١ / ١ ٤ روز محاصره حسين عليه السلام و يارانش... ٤٣٧ ١ / ١ ٥ حيله شمر براى جدايى انداختن ميان امام عليه السلام و برادرش عبّاس عليه السلام ... ٤٣٩ دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن و حديث ٦ ادامه فصل يكم : امام عليه السلام در محاصره دشمن... ٧ ١ / ١ ٦ شب را مهلت گرفتن ، براى نماز و دعا و استغفار... ٧ ١ / ١ ٧ سخن گفتن امام عليه السلام با خانواده و يارانش و پيشنهاد بازگشت دادن به همگى آنها... ١٩ ١ / ١ ٨ پاسخ خانواده و ياران امام عليه السلام ... ٢١ ١ / ١ ٩ نگريستن ياران امام عليه السلام به جايگاه هايشان در بهشت... ٣٥ ١ / ٢ ٠ شب راز و نياز... ٣٧ ١ / ٢ ١ از وقايع شب عاشورا... ٣٩ ١ / ٢ ٢ گفتگوى بُرَير و شِمْر... ٤٣ ١ / ٢ ٣ حال زينب عليهاالسلام در شب عاشورا... ٤٥ دو نكته درباره اشعار منسوب به امام حسين عليه السلام در شب عاشورا... ٥٧ ١ / ٢ ٤ رؤياى امام عليه السلام در سحرگاه عاشورا... ٥٩ ١ / ٢ ٥ آماده شدن براى نبرد... ٥٩ موقعيت خيمه هاى امام حسين عليه السلام و نقش آنها در صحنه نبرد... ٦٧ ١ / ٢ ٦ استقبال از شهادت با روى باز... ٧٣ فصل دوم : نگاهى به ميدان نبرد... ٧٩ ٢ / ١ رويارويى لشكر هدايت و لشكر گم راهى... ٧٩ سخنى در باره شمار دو سپاه... ٨٤ الف ـ شمار سپاه امام حسين عليه السلام ... ٨٤ ب ـ شمار سپاه عمر بن سعد... ٨٦ ٢ / ٢ دعاى امام عليه السلام در صبح عاشورا... ٨٩ ٢ / ٣ سخن گفتن زُهَير بن قَين با لشكر كوفه... ٨٩ ٢ / ٤ سخن گفتن بُرَير بن خُضَير با سپاه كوفه... ٩٣ ٢ / ٥ احتجاج هاى امام عليه السلام بر سپاه كوفه... ٩٥ ٢ / ٦ سخن گفتن امام عليه السلام با عمر بن سعد... ١٢٥ ٢ / ٧ آغاز نبرد و فرا خواندن امام عليه السلام يارانش را به شكيبايى و جهاد... ١٢٧ سخنى در باره شهداى حمله نخست... ١٣٥ توضيحى در باره مقصود از اجازه دادن خدا براى كشته شدن امام حسين عليه السلام ويارانش... ١٣٨ ١ . اذن تشريعى... ١٣٨ ٢ . اذن تكوينى... ١٣٩ ٢ / ٨ شعار امام حسين عليه السلام در نبرد... ١٤١ ٢ / ٩ سبقت جستن براى مبارزه و رقابت در آن... ١٤١ ٢ / ١ ٠ قوّت جنگى ياران امام عليه السلام ... ١٤٣ ٢ / ١ ١ شدّت جنگ در نيمه روز... ١٤٧ ٢ / ١ ٢ نماز جماعت در ظهر عاشورا به امامت حسين عليه السلام ... ١٥٧ اشاره اى به چگونگى به جا آوردنِ نماز خوف... ١٦٣ ٢ / ١ ٣ سخن امام عليه السلام با يارانش... ١٦٥ ٢ / ١ ٤ سلامِ وداع... ١٦٩ ٢ / ١ ٥ دعا و گريه برخى بزرگان كوفه براى امام عليه السلام ... ١٧١ ٢ / ١ ٦ آخرين دعاى حسين عليه السلام در روز عاشورا... ١٧١ فصل سوم : شهادت ياران امام حسين عليه السلام ... ١٧٥ ٣ / ١ ويژگى هاى ياران امام عليه السلام ... ١٧٥ ١ . بهترين ياران... ١٧٥ ٢ . دستيابى به قلّه يقين... ١٧٧ ٣ . شهود حقايق غيبى... ١٧٩ ٤ . همانند شهيدانِ همراه پيامبران عليهم السلام ... ١٨١ ٥ . سَروران شهيدان... ١٨١ ٦ . پيش از خشك شدن عَرَق اسب هايشان ، به بهشت مى روند... ١٨٣ ٣ / ٢ ابو ثُمامه عمرو بن عبد اللّه صائِدى... ١٨٥ ٣ / ٣ اَنَس بن حارث... ١٩٣ ٣ / ٤ بُرَير بن خُضَير... ١٩٩ ويژگى هاى برير بن خُضَير... ٢٠١ ١ . قرآن شناسى... ٢٠١ ٢ . بصيرت كامل... ٢٠١ ٣ . پارسايى... ٢٠١ ٤ . سخنورى... ٢٠١ ٥ . خنده رويى در صبح عاشورا... ٢٠٣ ٣ / ٥ بَشير بن عَمرو حَضرَمى... ٢١٥ ٣ / ٦ دو جوان جابرى... ٢١٩ ٣ / ٧ جُنادة بن حارث و فرزندش عمرو... ٢٢٥ ٣ / ٨ جَون ، غلام ابو ذر... ٢٢٩ ٣ / ٩ حبيب بن مُظاهر... ٢٣٣ نكته... ٢٣٩ ٣ / ١ ٠ حَجّاج بن مَسروق... ٢٤٩ ٣ / ١ ١ حُرّ بن يزيد رياحى... ٢٥٣ ٣ / ١ ٢ حنظلة بن اسعد شِبامى... ٢٨٣ ٣ / ١ ٣ زُهَير بن قَين... ٢٨٩ ٣ / ١ ٤ سعيد بن عبد اللّه حنفى... ٣٠٣ ٣ / ١ ٥ سُوَيد بن عمرو... ٣٠٩ ٣ / ١ ٦ جوانى كه پدرش شهيد شده بود... ٣١٥ ٣ / ١ ٧ ابو عمر شَبيب بن عبد اللّه نَهشَلى... ٣١٧ ٣ / ١ ٨ شَوذَب ، هم پيمان قبيله شاكر... ٣١٩ ٣ / ١ ٩ عابِس بن ابى شَبيب... ٣٢٣ ٣ / ٢ ٠ عبد الرحمان بن عبد رَبِّه انصارى... ٣٣١ ٣ / ٢ ١ عبد اللّه بن عُمَير كَلْبى... ٣٣٣ ٣ / ٢ ٢ عبد اللّه و عبد الرحمان غِفارى... ٣٤٣ ٣ / ٢ ٣ عُمَرُ بن خالد صَيداوى و همراهانش... ٣٥١ ٣ / ٢ ٤ عَمرو بن قَرَظه انصارى... ٣٥٥ ٣ / ٢ ٥ مُسلم بن عَوسَجه... ٣٦٣ ٣ / ٢ ٦ نافع بن هِلال... ٣٧١ ٣ / ٢ ٧ وَهْب بن وَهْب... ٣٨١ ٣ / ٢ ٨ يزيد بن زياد بن مُهاصِر... ٣٩١ ٣ / ٢ ٩ يزيد بن نُبَيط و پسرانش... ٣٩٩ سخنى در باره ديگر ياران شهيد امام حسين عليه السلام ... ٤٠٥ ١ . ابراهيم بن حُصَين اسدى... ٤٠٥ ٢ . برادرزاده حُذَيفة بن اَسيد غِفارى... ٤٠٥ ٣ . ابو هَيّاج... ٤٠٦ ٤ . اَدهَم بن اُميّه... ٤٠٦ ٥ . انيس بن مَعقِل اَصبَحى... ٤٠٧ ٦ . جابر بن حَجّاج... ٤٠٨ ٧ . جَبَلة بن على شَيبانى... ٤٠٨ ٨ . جُندَب بن حُجَير... ٤٠٩ ٩ . جُوَين بن مالك... ٤٠٩ ١٠ . حارث بن امرؤ القيس... ٤١٠ ١١ . حارث بن بنهان ، آزاد شده حمزة بن عبد المطّلب... ٤١٠ ١٢ . حَجّاج بن زيد ( / يزيد)... ٤١٠ ١٣ و ١٤ . حُلاس بن عمرو و نُعمان بن عمرو... ٤١١ ١٥ . رافع ، وابسته بنى شِنْده... ٤١١ ١٦ . رُمَيث بن عمرو... ٤١١ ١٧ . زاهر ، مُصاحب عمرو بن حَمِق... ٤١٢ ١٨ . زُهَير بن بِشْر خَثعَمى... ٤١٣ ١٩ . زُهَير بن سُلَيم اَزْدى... ٤١٣ ٢٠ . زيد بن مَعقِل... ٤١٤ ٢١ . سالم ، غلام ابنِ مَدَنيّه كَلْبى... ٤١٥ ٢٢ و ٢٣ . سعد بن حارث و برادرش حتوف بن حارث... ٤١٦ ٢٤ . سعد بن حَنظَله تميمى... ٤١٦ ٢٥ . سعيد بن كَردَم... ٤١٦ ٢٦ . سليمان بن ربيعه... ٤١٦ ٢٧ . سليمان ، غلام امام حسين عليه السلام ... ٤١٧ ٢٨ . سوّار بن ابى حِميَر... ٤١٧ ٢٩ . سيف بن مالك... ٤١٨ ٣٠ . ضُباب بن عامر... ٤١٨ ٣١ . ضَرغامة بن مالك... ٤١٨ ٣٢ و ٣٣ . عامر بن مسلم و غلامش سالم ( / مسلم)... ٤١٩ ٣٤ . عباد بن ابى مهاجر... ٤٢٠ ٣٥ . عبدالرحمان بن عبد اللّه بن كَدَن اَرحَبى... ٤٢٠ ٣٦ . عُقْبة بن صَلْت... ٤٢٢ ٣٧ . عمّار بن ابى سلامه دالانى... ٤٢٢ ٣٨ . عمّار بن حَسّان... ٤٢٣ ٣٩ . عِمران بن كعب انصارى... ٤٢٤ ٤٠ . عمر بن اُحدوث حَضرَمى... ٤٢٤ ٤١ و ٤٢ . عمرو بن خالد اَزْدى و پسرش خالد بن عمرو... ٤٢٤ ٤٣ . عمرو بن ضُبيعة... ٤٢٧ ٤٤ . عمرو بن عبد اللّه جُندَعى... ٤٢٨ ٤٥ . عُمَير (عمرو) بن عبد اللّه مَذحِجى... ٤٢٨ ٤٦ . غلام تُرك... ٤٢٩ ٤٧ . قارِب ، غلام امام حسين عليه السلام ... ٤٣٠ ٤٨ . و٤٩ . قاسِط و كَردوس ، پسران زُهَير بن حارث... ٤٣٠ ٥٩ . نَعيم بن عَجلان... ٤٣٥ ٦٠ . هَفْهاف بن مُهَنَّد راسِبى... ٤٣٥ ٦١ . همام بن سَلَمه قانِصى... ٤٣٦ ٦٢ . يحيى بن سليم مازِنى... ٤٣٦ ٥٠ . قاسم بن حبيب اَزْدى... ٤٣١ ٥١ . قَعنَب بن عمرو نَمِرى... ٤٣١ ٥٢ . كِنانة بن عتيق... ٤٣٢ ٥٣ . مُجَمِّع بن زياد... ٤٣٢ ٥٤ . مُجَمِّع بن عبد اللّه عائِذى... ٤٣٢ ٥٥ و ٥٦ . مسعود بن حَجّاج و پسرش عبد الرحمان... ٤٣٣ ٥٧ . مسلم بن كثير... ٤٣٤ ٥٨ . مُنجِح ، غلام امام حسين عليه السلام ... ٤٣٤ دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن و حديث ٧ ادامه بخش هشتم : از رسيدن امام حسين عليه السلام به كربلا ، تا شهادت...٧ فصل چهارم : شهادت فرزندان امام حسين عليه السلام ... ٧ ٤ / ١ على اكبر ... ٧ ٤ / ٢ كودك خردسال... ٣٣ فصل پنجم : شهادت فرزندان امير مؤمنان عليه السلام ... ٥٥ ٥ / ١ ابو بكر بن على... ٥٥ ٥ / ٢ جعفر بن على... ٦١ ٥ / ٣ عبد اللّه بن على... ٦٧ ٥ / ٤ عثمان بن على... ٧١ ٥ / ٥ عبّاس بن على ... ٧٧ ٥ / ٦ محمّد بن على... ١١٣ فصل ششم : شهادت فرزندان امام حسن عليه السلام ... ١٢١ ٦ / ١ قاسم بن حسن... ١٢١ دو نكته... ١٢٣ ٦ / ٢ ابو بكر بن حسن... ١٣٥ ٦ / ٣ عبد اللّه بن حسن... ١٤١ فصل هفتم : شهادت فرزندان عبد اللّه بن جعفر... ١٤٧ ٧ / ١ محمّد بن عبد اللّه بن جعفر... ١٤٧ ٧ / ٢ عَون بن عبد اللّه بن جعفر... ١٥١ فصل هشتم : شهادت فرزندان عَقيل... ١٥٩ ٨ / ١ عبد اللّه بن مُسلم بن عقيل... ١٥٩ ٨ / ٢ جعفر بن عقيل... ١٦٧ ٨ / ٣ عبد الرحمان بن عقيل... ١٧١ ٨ / ٤ عبد اللّه اكبر ، پسر عقيل... ١٧٥ ٨ / ٥ محمّد بن ابى سعيد بن عقيل... ١٧٥ ٨ / ٦ شهادت جوانى از خاندان امام حسين عليه السلام ... ١٧٩ فصل نهم : شهادت سيّد الشهدا عليه السلام ... ١٨٥ ٩ / ١ امام عليه السلام ، لباسى را مى طلبد كه كسى بدان ، رغبت نكند... ١٨٥ ٩ / ٢ خداحافظى امام عليه السلام با زنان... ١٨٩ ٩ / ٣ وصيّت هاى امام عليه السلام ... ١٨٩ ٩ / ٤ اجازه خواستن فرشتگان براى يارى كردن امام عليه السلام ... ١٩٣ ٩ / ٥ آخرين يارى خواهى امام عليه السلام براى اِتمام حجّت... ١٩٥ ٩ / ٦ نبرد انفرادى امام عليه السلام با دشمنانش... ١٩٧ ٩ / ٧ اشعار منسوب به امام عليه السلام در ميدان جنگ... ٢٠٥ ٩ / ٨ امام عليه السلام در پىِ آب... ٢١٣ ٩ / ٩ بارانِ تير... ٢١٥ ٩ / ١ ٠ اصابت تيرى به پيشانى امام عليه السلام ... ٢١٧ ٩ / ١ ١ اصابت تيرى به سينه امام عليه السلام ... ٢٢١ ٩ / ١ ٢ اصات تيرى به گلوى امام عليه السلام ... ٢٢٣ ٩ / ١ ٣ اصابت تيرى بر دهان امام عليه السلام ... ٢٢٧ ٩ / ١ ٤ سخن گفتن زينب عليهاالسلام با عمر بن سعد... ٢٣٥ ٩ / ١ ٥ سخنان زينب عليهاالسلام هنگام شهادت برادر... ٢٣٥ ٩ / ١ ٦ هجوم بردن به خيمه ها... ٢٣٥ ٩ / ١ ٧ احوال امام عليه السلام در لحظه هاى پايانى زندگى... ٢٤١ ٩ / ١ ٨ تعداد زخم هاى امام عليه السلام ... ٢٦١ ٩ / ١ ٩ قاتل امام عليه السلام در گزارش ها... ٢٦٥ ٩ / ١ ٩ ـ ١ شِمْر... ٢٦٥ ٩ / ١ ٩ ـ ٢ سِنان بن اَ نَس... ٢٦٩ ٩ / ١ ٩ ـ ٣ مشاركت سِنان و خولى... ٢٧٣ ٩ / ١ ٩ ـ ٤ مشاركت شمر و سِنان... ٢٧٥ ٩ / ١ ٩ ـ ٥ مشاركت خولى و سِنان و شِمر... ٢٧٥ ٩ / ١ ٩ ـ ٦ مردى از قبيله مَذحِج... ٢٧٥ ٩ / ٢ ٠ بازگشت اسبِ بى سوار... ٢٧٧ سخنى در باره تعداد شهداى كربلا... ٢٨١ دسته اوّل : شهداى كربلا از ياران پيامبر خدا صلى الله عليه و آله ... ٢٨١ دسته دوم : شهداى كربلا از ياران امام على عليه السلام ... ٢٨١ دسته سوم : شهداى كربلا از اهل بيت امام حسين عليه السلام ... ٢٨٢ دسته چهارم : شهداى كربلا از ياران امام حسين عليه السلام ... ٢٨٨ بخش نهم : پس از شهادت... ٢٩٣ فصل يكم : نهايت سنگ دلى... ٢٩٥ ١ / ١ تاراج كردن وسايل امام عليه السلام ... ٢٩٥ ١ / ٢ اسب دواندن بر پيكر مطهّر امام عليه السلام ... ٣٠٥ ١ / ٣ تاراج كردن خيمه ها و غارت اموال دختران پيامبر صلى الله عليه و آله ... ٣١١ ١ / ٤ آتش زدن خيمه ها... ٣٢١ ١ / ٥ شادى يزيد و اُمويان... ٣٢٣ فصل دوم : نشانه هاى آشكار شده... ٣٣١ ٢ / ١ رؤياى اُمّ سلمه... ٣٣١ ٢ / ٢ خون شدن تربت... ٣٣٧ ٢ / ٣ رؤياى ابن عبّاس... ٣٤٣ ٢ / ٤ خورشيدگرفتگى... ٣٤٧ ٢ / ٥ برخاستن غبار سياه... ٣٤٩ ٢ / ٦ سرخ شدن آسمان... ٣٤٩ ٢ / ٧ خون گريستن آسمان... ٣٦١ ٢ / ٨ گريستن آسمان و زمين... ٣٦٥ ٢ / ٩ خون تازه در زير سنگ ها... ٣٧٣ ٢ / ١ ٠ نوحه گرىِ جِنّيان... ٣٨١ ٢ / ١ ١ نداى فرشته... ٣٩٥ ٢ / ١ ٢ فرياد جبرئيل عليه السلام ... ٣٩٧ ٢ / ١ ٣ نداى ندا دهنده اى در مدينه كه ديده نمى شد... ٣٩٩ روز دفن شهدا... ٤٣٧ ٣ / ٤ پيكر امام عليه السلام در گذر زمان ، دگرگون نشد... ٤٣٥ سخنى در باره كفْن و دفن شهدا... ٤٣٦ گزارشى از دفن امام عليه السلام ... ٤٣٦ دفن شهدا... ٤٣٧ ٢ / ١ ٤ خشك شدن درخت اُمّ معبد... ٤٠١ ٢ / ١ ٥ نشانه هاى پديدار شده در اموال تاراج شده... ٤٠٩ ٢ / ١ ٦ و اين چند نشانه ديگر... ٤١٧ توضيحى در باره حوادث خارق العاده پس از شهادت امام حسين عليه السلام ... ٤٢٠ فصل سوم : به خاك سپارى شهيدان... ٤٢٣ ٣ / ١ حضور پيامبر صلى الله عليه و آله در خاك سپارى... ٤٢٣ ٣ / ٢ به خاك سپارندگان امام عليه السلام و يارانش... ٤٢٥ ٣ / ٣ جاى قبرهاى شهيدان... ٤٣١ دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن و حديث ٨ ادامه بخش نهم : پس از شهادت... ٧ فصل چهارم : ماجراى سرهاى شهيدان... ٧ ٤ / ١ سر امام عليه السلام در خانه خولى... ٧ ٤ / ٢ بُرده شدن سرها به وسيله قبيله قاتل... ١١ ٤ / ٣ بر سرِ نيزه بردن سرها... ١٥ ٤ / ٤ فرستاده شدن سرهاى شهدا براى ابن زياد... ١٧ ٤ / ٥ سر امام عليه السلام در مجلس ابن زياد... ٢٣ ٤ / ٦ گرداندن سرهاى شهدا در كوفه... ٢٥ ٤ / ٧ فرستادن سرهاى شهدا به سوى يزيد... ٢٩ ٤ / ٨ سر امام عليه السلام در مجلس يزيد... ٣٣ ٤ / ٩ يزيد ، سر امام عليه السلام را براى زنانش مى فرستد... ٣٩ ٤ / ١ ٠ آويختن سر امام عليه السلام در دمشق... ٤١ ٤ / ١ ١ چرخاندن سر امام عليه السلام در شهرها... ٤٣ ٤ / ١ ٢ روايات گوناگون در باره محلّ دفن سرِ سيّدالشهداء عليه السلام ... ٤٥ ٤ / ١ ٢ ـ ١ نجف ، كنار قبر امير مؤمنان عليه السلام ... ٤٥ ٤ / ١ ٢ ـ ٢ كربلا... ٥٣ ٤ / ١ ٢ ـ ٣ دمشق... ٥٥ ٤ / ١ ٢ ـ ٤ مدينه... ٦٣ ٤ / ١ ٢ ـ ٥ مصر... ٧٣ سخنى در باره محلّ دفن سر مقدّس سيّد الشهدا عليه السلام و سرهاى ديگر شهيدان... ٨٠ مَدفن سرهاى ديگر شهيدان كربلا... ٨٢ فصل پنجم : كرامت هاى ديده شده از سرِ سيّدُ الشهدا عليه السلام ... ٨٥ ٥ / ١ قرآن خواندن بر سرِ نيزه... ٨٥ ٥ / ٢ اسلام آوردن راهب مسيحى... ٨٩ ٥ / ٣ اسلام آوردن مرد يهودى... ٩٣ ٥ / ٤ اسلام آوردن رهبر يهوديان... ٩٥ ٥ / ٥ داستانى از زبان يكى از حاملان سر امام عليه السلام ... ٩٧ فصل ششم : از كربلا تا كوفه... ١٠٣ ٦ / ١ روانه كردن خاندان سيّدُ الشهدا عليه السلام به كوفه... ١٠٣ ٦ / ٢ وداع خانواده امام عليه السلام با شهيدان... ١٠٧ ٦ / ٣ چگونگى ورود خاندان پيامبر صلى الله عليه و آله به كوفه... ١١٣ ٦ / ٤ سخنرانى زينب عليهاالسلام ، در ميان كوفيان... ١١٩ ٦ / ٥ سخنرانى فاطمه صُغرا ، در ميان كوفيان... ١٣١ ٦ / ٦ سخنرانى امّ كلثوم ، در ميان كوفيان... ١٣٩ ٦ / ٧ سخنرانى امام زين العابدين عليه السلام ، در ميان كوفيان... ١٤١ ٦ / ٨ احتجاج زيد بن اَرقَم با ابن زياد... ١٤٥ ٦ / ٩ احتجاج اَنَس بن مالك با ابن زياد... ١٥٣ ٦ / ١ ٠ رويارويى ابن زياد و زينب عليهاالسلام... ١٥٥ ٦ / ١ ١ رويارويى ابن زياد و امام زين العابدين عليه السلام ... ١٦٣ سخنى در باره گزارش هاى مربوط به پنهان شدن امام زين العابدين عليه السلام ... ١٧١ ٦ / ١ ٢ ايستادگى عبد اللّه بن عفيف در برابر ابن زياد و به شهادت رسيدنش... ١٧٣ ٦ / ١ ٣ اهل بيت امام عليه السلام در زندان ابن زياد... ١٨٥ ٦ / ١ ٤ شهيد شدن دو نوجوان از خاندان پيامبر صلى الله عليه و آله ... ١٨٧ نكته... ٢٠٣ سخنى در باره اسيران و بازماندگان واقعه كربلا... ٢٠٤ اسيران مرد بنى هاشم... ٢٠٤ بازماندگان از غير بنى هاشم... ٢١٤ فصل هفتم : از كوفه تا شام... ٢١٩ ٧ / ١ روانه كردن خاندان پيامبر صلى الله عليه و آله به شام... ٢١٩ نكته... ٢٢٥ توضيحى در باره مسير كاروان اسيران كربلا ، از كوفه به شام و از شام تا مدينه... ٢٢٦ مسير حركت كاروان اسيران كربلا ، از كوفه به شام... ٢٢٦ راه نخست : راه باديه... ٢٢٦ راه دوم : راه كناره فرات... ٢٢٧ راه سوم : راه كناره دجله... ٢٢٨ چند نكته قابل توجّه... ٢٢٨ نتيجه نهايى... ٢٣٤ مسير حركت كاروان اسيران كربلا ، از شام به مدينه... ٢٣٤ ٧ / ٢ سختى هاى سفر شام... ٢٣٧ ٧ / ٣ ورود خاندان پيامبر صلى الله عليه و آله ، به دمشق... ٢٤٥ ٧ / ٤ گفتگوى امام زين العابدين عليه السلام و پيرمرد شامى... ٢٥١ ٧ / ٥ تبريك پيروزى به يزيد... ٢٦٣ ٧ / ٦ خاندان پيامبر صلى الله عليه و آله در مجلس يزيد... ٢٧١ نكته... ٢٨٧ ٧ / ٧ احتجاج ابو بَرزه با يزيد... ٢٨٩ ٧ / ٨ مشاجره زينب عليهاالسلام با يزيد... ٢٩٣ ٧ / ٩ گفتگوى تند امام زين العابدين عليه السلام و يزيد... ٢٩٧ ٧ / ١ ٠ سخنرانى زينب عليهاالسلام در مجلس يزيد... ٣١١ ٧ / ١ ١ احتجاج فرستاده پادشاه روم با يزيد... ٣٢٥ ٧ / ١ ٢ احتجاج عالِم يهودى با يزيد... ٣٢٩ ٧ / ١ ٣ احتجاج امام زين العابدين عليه السلام با سخنران يزيد... ٣٣١ ٧ / ١ ٤ سخنرانى امام زين العابدين عليه السلام در مسجد دمشق... ٣٣٣ ٧ / ١ ٥ پيشنهاد كُشتن امام زين العابدين عليه السلام ... ٣٤١ ٧ / ١ ٦ خاندان پيامبر صلى الله عليه و آله در زندان يزيد... ٣٤٣ ٧ / ١ ٧ احتجاج زنان يزيد با او... ٣٤٧ ٧ / ١ ٨ ديدار مِنهال با امام زين العابدين عليه السلام و احوالپرسى او از ايشان... ٣٥١ ٧ / ١ ٩ رؤياى سَكينه عليهاالسلام... ٣٥٥ فصل هشتم : از شام تا مدينه... ٣٥٩ ٨ / ١ روى گرداندن مردم از يزيد... ٣٥٩ ٨ / ٢ پشيمانى يزيد... ٣٥٩ ٨ / ٣ دادن اجازه عزادارى براى شهيدان... ٣٦٣ ٨ / ٤ خواسته هاى امام زين العابدين عليه السلام از يزيد... ٣٦٩ ٨ / ٥ پيشنهاد يزيد براى كشتى گرفتن پسر امام حسن عليه السلام با پسرش خالد... ٣٧١ نكته... ٣٧٥ ٨ / ٦ آزاد گذاشتن امام زين العابدين عليه السلام براى بازگشت به مدينه... ٣٧٥ ٨ / ٧ آماده شدن خاندان پيامبر صلى الله عليه و آله براى بازگشت به مدينه... ٣٧٧ ٨ / ٨ عبور خاندان پيامبر صلى الله عليه و آله از كربلا... ٣٨٣ ٨ / ٩ نخستين زائر قبر امام حسين عليه السلام از مردم... ٣٨٥ سخنى در باره بازگشت اهل بيتِ امام عليه السلام به كربلا و ملاقات آنها با جابر در روز اربعين... ٣٩٣ يك . بازگشت اهل بيت امام عليه السلام به كربلا... ٣٩٣ الف . عدم بازگشت اهل بيت امام عليه السلام به كربلا... ٣٩٣ ب . عدم بازگشت اهل بيت امام عليه السلام به كربلا در اربعين اوّل... ٣٩٧ ج . بازگشت اهل بيت امام عليه السلام به كربلا در اربعين دوم... ٣٩٩ د . بازگشت اهل بيت امام عليه السلام به كربلا در غير اربعين... ٤٠٠ دو . حضور جابر در اربعين اوّل در كربلا... ٤٠٠ سه . ملاقات اهل بيت امام عليه السلام با جابر در كربلا... ٤٠١ ٨ / ١ ٠ بازگشت خاندان پيامبر صلى الله عليه و آله به مدينه... ٤٠٣ ٨ / ١ ١ پيروزى ، از آنِ كيست ؟... ٤١٣ تحليلى در باره متفرّدات منابع متأخّر... ٤١٥ دلايل بهره نبردن از منابع متأخّر... ٤١٥ ١ . ارائه مستند واقعه عاشورا... ٤١٦ ٢ . عدم نياز به گزارش مُتفرّدات منابع متأخّر... ٤١٦ ٣ . تمايز روشن گزارش هاى منابع كهن و منابع جديد... ٤١٦ نكته قابل توجّه... ٤١٧ اقسام گزارش ها در منابع متأخّر... ٤١٨ نمونه هايى از متفرّدات منابع متأخّر... ٤١٩ ١ . فتواى شُرَيح قاضى در باره امام حسين عليه السلام ... ٤١٩ ٢ . نوازش دختر مسلم... ٤١٩ ٣ . دستور خاموشى در شب عاشورا... ٤٢٠ ٤ . داستان هلال و حبيب و آوردن اصحاب در كنار خيمه اهل بيت عليهم السلام ... ٤٢٢ فهرستِ شمارى ديگر از متفرّدات منابع متأخّر... ٤٢٣ بقیه فهرست را در «کدام مقتل مناسب تر است؟ (2)» ببینید.
بسم الله الرحمن الرحیم
