یادداشتهای سید محمدحسن جواهری

یکی از پرسش های خانم ها این است که مردها در بهشت به حور العین وعده داده شده اند،‌ پس چرا در مقابل به زنان چنین وعده ای داده نشده است؟

برخی پاسخ می دهند که: خدا در مورد چند همسری یا تک همسری زنان سخنی صریح که بشود از آن مطلبی دریافت، نفرموده، ولی از مجموع آیات و روایات می توان دریافت که هر لذتی که خدا برای مرد قرار داده برای زن هم قرار داده است. (این پاسخی بود که یکی از کارشناسان رادیو ارائه کرد!)

این پاسخ به نظر نادرست است و نوعی فرار به شمار می رود. من با بضاعت کمی که دارم، می کوشم آنچه به نظرم صحیح است،‌ ارائه کنم.

باید توجه داشت که:

1. خدا عادل و قادر است و می تواند بهترین لذت ها را برای مرد و زن رقم بزند.

2. تنها بخشی از لذت های بهشت با لذت های دنیایی شباهت دارد و بسیاری از لذت ها اصلا مانند آن ها در دنیا یافت نمی شود که بتوان برای نزدیک شدن ذهن ها به آن ها مثال زد.

3. خدا وعده داده که مرد و زن را که لیاقت بهشت رفتن را می یابند،‌ در بهشت به نهایت لذت خودشان برساند و خدا در وعده هایش صادق است.

4. خدا بخش کوچکی از لذت های (برخی) مردها در بهشت را بر شمرده (مانند چند همسری) ولی از لذت های زنان در این خصوص سخنی به میان نیاورده است.

اگر به این چهار بند دقت کنیم، می بینیم آنچه باعث شده برخی این پرسش را مطرح کنند،‌ مقایسه لذت آن دنیای خانم ها اولا با مردها و ثانیا با لذت این دنیا بوده است،‌ غافل از این که می تواند لذت بزرگ خانم ها در چیز دیگری باشد که برای ما ناشناخته است. ما همین اندازه می دانیم که خانم ها به نهایت لذت خود می رسند،‌ اما آن لذت چیست،‌ نمی دانیم. اشکال این جاست که ما با تکیه بر تجربه دنیایی خود برای خود لذت تعیین می کنیم و آن گاه آن را مطالبه می نماییم که این صحیح نیست. باید دید لذت خانم ها در آن دنیا چیست. ما در تجربه دنیایی خود بسیار شده که چیزی که پیش تر برای ما لذت بخش بوده، پس از مدتی لذتش را از دست داده است. چند همسری در دنیا برای خانمی که نود سال دارد، چه لذتی می تواند داشته باشد؟ چطور لذت با تغییر سن در مرد و زن تغییر می کند، آیا احتمال نمی دهیم در بهشت که سیستم بدن ها و افکار تغییر بسیاری می کند، در لذات و خواهش ها تغییر پدید آید؟

من حتی بالاتر از این فکر می کنم و معتقدم خدا به جهات مصالحی چند همسری مرد را مطرح کرده وگرنه در بهشت لذات دیگری برای مردها وجود دارد که از این ها بسی بالاتر است. در هر صورت، خدای متعال وعده داده است که :‌ «لا يَسْمَعُونَ حَسيسَها وَ هُمْ في‏ مَا اشْتَهَتْ أَنْفُسُهُمْ‏ خالِدُونَ ؛آن ها اندك صداى آن (جهنم) را هم نمى‏ شنوند و در آنچه دل‏ هايشان ميل كند (از نعمت‏ هاى بهشتى) جاودانند.»

دقت کنید:‌ فرمود در آنچه بخواهند از لذت های بهشتی، اما این لذت چیست نمی دانیم.

جمع بندی سخن این که:‌ کسانی که از چند همسری برای خانم ها می پرسند،‌ اولا:‌ فرضشان این است که چنین لذتی برای خانم ها وجود دارد که چنین چیزی معلوم نیست بلکه چه بسا عکس آن از مجموعه آموزه هایی که در اختیار داریم، قابل دریافت باشد. ثانیا:‌ دائما زن را با مرد مقایسه می کنند که این هم صحیح نیست. هر کس ساختار خود را دارد. کسی که از مطالعه کردن لذت می برد،‌ اگر کتاب مورد نظر او را به او بدهیم،‌ او را به لذتش رسانده ایم و کسی که از دوچرخه سواری لذت می برد،‌ اگر یک دوچرخه به او بدهیم لذت می برد نه کتاب! در قیامت نیز خدا می داند بزرگ ترین لذت خانم ها در چیست ولی بی تردید هر چه که باشد،‌ طبق وعده خدا خانم ها به نهایت آن می رسند و این مهم است. بنابراین نباید لذت را در تخیلات خود تعیین کنیم و آن گاه آن را مطالبه نماییم در حالی که ممکن در عالم واقع مطلب به گونه ای دیگر باشد.

تذکر:

 در پایان لازم است یادآور شوم که معلوم نیست همه مردها از حورالعین های متعدد بهره مند باشند و یا درجه آن ها یکسان باشد و دلیل آن این است که چنین لذتی جزو نعمت های گروه اول بهشتیان در سوره واقعه بیان شده و جزو نعمت های بهشتیان گروه دوم در همان سوره بیان نشده است.